0003201

60

wązkim otworem, to płomień przyjmie kierunek zupełnie poziomy lub może nawet zostanie zupełnie zdmuchnięty.

Jeżeli koniec rurki wprowadzimy do miski z wodą i dmuchać będziemy dalej, to powietrze w postaci pęcherzyków będzie z pewnym hałasem dobywać się na powierzchnię.

To samo doświadczenie daje się wykonać z tym samym skutkiem z kawałkiem drzewa lub cegły, jeżeli je w podobny sposób, jak cement, oblejemy z zewnątrz woskiem.

Większość piaskowców jest równie przenikliwa dla wody i powietrza, jak' cegła i drzewo.

Wapniak natomiast, czyli t. zw. kamień łupany, bywa albo wcale, albo też w słabym tylko stopniu przenikalny dla powietrza, możnaby więc sądzić, że mur z cegły jest bardziej przewiewny, niż z kamienia łupanego. Do pewnego też stopnia jest tak w istocie, jednakże przepływ powietrza nie zostaje powstrzymany na tyle, na ile wapniak jest mniej przepuszczalny od cegły.

Do spajania materyału budowlanego używamy zaprawy wapiennej. Zapewne nie wielu ludzi zdaje sobie dokładnie sprawę, jaką też część w murowanej ścianie stanowi zaprawa wapienna? Otóż można przyjąć za zasadę, że im bardziej nierówne w kształcie są pojedyncze kamienie, im więcej odbiegają formą od sześcianów lub prostokątów, tem większe powstają między kamieniami luki, które wypełnić należy zaprawą wapienną, i przeciwnie, im forma materyału budowlanego będzie równiejsza, tem wyższe będą szpary, wypełniane zaprawą

Poniewmż kamień łupany nigdy nie posiada tak równej formy, jak cegła, przeto mur z niego wykonany musi zaw erać znacznie większą ilość porowatej zaprawy, skutkiem czego i przepuszczalność muru jest taka sama, jak w budynku, postawionym z cegły.

Ilość powietrza, jaka przeniknąć może do wnę-

trza domu przez mur o pewnej grubości, wzrasta oczywiście w stosunku do powierzchni, tak, że na przestrzeni 2 metrów kwadratowych przepływa 2 razy tyle powietrza, co na jednym. O ilości, jaka przepływa na przestrzeni 1 metra kwadr., dowiemy się niżej, gdy będzie mowa o wentylacyi.

Ciekawem wielce jest zachowanie się porowatych materyałów budowlanych pod wpływem wody. W miarę tego, jak woda wypełnia pory materyału, ten ostatni staje się coraz mniej przenikalnym dla powietrza. Przez suchą zaprawę wapienną lub cegłę dają się z łatwością przedmuchiwać większe ilości powietrza, woda natomiast przenika nierównie trudniej.

Biorę ten sam wałek cementowy, przez który dopiero co przedmuchiwałem powietrze, i zwilżam go po jednej stronie w taki sposób, że koniec rurki zanurzam w wodę i zamiast dmuchać, wsysam drugim końcem powietrze. Woda wejdzie do rurki, rozleje się po lejku i zwilży z jednej strony cementowy wałek. Jeżeli teraz spróbuję, tak samo jak pierwej, przedmuchiwać powietrze, to pomimo całego wysiłku, nie uda mi się tego wykonać.

Wilgotne zatem ściany nie przepuszczają wcale powietrza i to stanowi jednę z ioh najważniejszych stron ujemnych pod względem hygienicznym.

Wiemy o tem, jak mieszkańcy miast stronią od nowych kamienie, z obawy wilgoci. W wielu państwach wydane zostały nawet przepisy policyjne, odnośnie nowo wzniesionych budowli. Mieszkań dopóty nie wolno wynajmować lokatorom, dopóki świeże mu-ry należycie nie wyschną. Są to wszystko rzeczy dobrze wszystkim znane, o przyczynach jednak powstającej w murach wilgoci i środkach do usunięcia tejże wiadomości są mało rozpowszechnione. Pomówimy więc teraz o tem, w jaki sposób woda dostaje się do nowych budynków i jak się. jej ztamtąd pozbyć można.