C z. ( 104 ) C z.
(lianów; z której to sekty zebrawszy się niektórzy, udali się do Chrystusa, by wozem podchwycić go mogli, a potem obwiniać jako nieprzyjaciela stanu i rządu. Zbawiciel odpowiedział im z wszelką rostropnością, iż sromać się musieli swego podstępu, ustalając i wytykając granice dwojakiej władzy: Rcd-ditc ergo rjuae sant Caesaris Caesari, et quuc sunt Dei Deo. Dal on im przeto do zrozumienia, iż imię monarchy, jego obraz , prawo bicia monety, z nadaniem jej wartości i szacunku, są to charaktery ich władzy nad swemi pod-danemi ; iż to jest nakazem prawa Boskiego, ażeby im podlegać w tem, co się ściąga do ich zwierzchności; lak dalece, że owych Galilejczyków mniemana wolność i niepodległość, nie mogła bydź im tytułem do zaprzeczania czynszu 1 podatków monarsze, któremu ich Bóg poddał. Piotr św. i św. Paweł, zasadzając się na gruncie nauki mistrza i nauczyciela swego, starali się nauczać wiernych o ich obowiązkach względem panujących, przeciw' zuchwałem domaganiom się żydów owych czaów którzy trzymali się zdania Judy Galileusza. • Każda dusza niechaj będzie • poddana wyższem zwierzchnościom. » Albowiem niemasz zwierzchności, je-” dno od Boga. A te, które są, od "Boga są postanowione.,, Rom. XIII. v. 1. — Oto podług świętego Pawła najpierwszą powinnością poddanych jest, podległość władzy panujących, ich powaga w magistralach i posłuszeństwo, które im się należy; jedno i drugie jest z ustanowienia Boskiego, i ta powolność pochodzić ma z sumienia jako gruntu swojego, tak dalece, iż gdyby nie było kary, której się obawiać należy, niegodziloby się wszelako nigdy wyłamywać z tej powolności. A7on propter tram, sed propler conscien-tiam. Drugą powinnością poddanych jest, płacić panującym czynsze i podatki, jako tenże apostoł imieniem Boga nakazuje. Cui Iribulum tributum, cni Fectigal oectigal, len jest niezbędny o-bowiązek, któremu podlegają poddani, aby panujący, byli w stanie czuwać nad utrzymaniem publicznej spokojności, doczesnego dobra, i życia swych ludów. Żadne przyczyny nicmogą ich uwalniać od tego, choćby się tćż zdarzyło, iżby panujący dla zastąpienia zbytecznych wydatków, uciążliwych domagał się podatków, od powierzonych swój władzy ludów.
CZYŚCIEC. Purgatorium. Kościół przez to nazwisko rozumie miejsce, gdzie dusze sprawiedliwe, które nie-dokładały potrzebnej pilności oczyścić się z wszelkich mąlów grzcehowych, których to zaciągnicnia na siebie, słabość ludzka przywiodła ich na tym święcie; albo przeto iż były niedbałe w zgładzeniu swych zdrożności, przez godne owoce pokuty, dopóty są zatrzymane , dopóki zadość nic uczynią Boskiej sprawiedliwości, aże nic niepo-zostanic, co im przeszkadza wniyjść do nieba, by tam zażywały wiecznego błogosławieństwa. Nic wchodzimy tu w rozprawę względem lego nazwiska Czyścice, tak, jako rozprawiać się zwykło względem słów Trójca, Wcielenie, i t. d. aczkolwiek one nicznajdują się wyrażone w piśmie; ale dosyć przestać na tein, co przez to słowo Czyściec: Purgatorium oznacza się. Nic nadto pewniejszego, jako, żc niemasz miejsca do odpuszczenia jakiego bądź grzechu w piekle, ani w niebie. Może się atoli znajdować kio takowy, który potrzebuje takowego odpuszczenia; nic albowiem zmazanego i nicoczyszczonego zupełnie, nic wnijdzie do królestwa niebieskiego; wnosić sobio, że czyni się albo czynić się może, jakowe grzo-chów odpuszczenie w przyszłym życiu; jest to wnosić i dorozumiewać się, iż niezawodnie znajduje się czyściec, gdzie dusza bydź może oczyszczona, przez odpuszczenie kary za grzechy z-asłużonej, które jej josl przyrzeczone. Sam Chrystus jasno do zrozumienia nam podaje, iż się dostępuje, lub dostępować możo odpuszczenie grzechów w przyszłćtn życiu, podług tego, co mówi w Ewangelii Maik. Cap. 12.—
• Kto zaś wyrzecze słowo, przeciw Du-» chowi świętemu, nie będzie mu odpuszczono, ani na tym święcie, ani na przyszłym*, zaczem wyraźnie naucza , iż się znajduje czyściec; Stąd wnosi Augustyn święty Lib. de civit. Dci Cap. 22. ..Nic można by lego twier-»dzić za prawdę o niektórych , iż im ” się nicdopuszcza odpuszczenia grzechów ani na tym świecie, ani wprzy-
• szłćm życiu; jeżeliby niebyło miej-
" sca wktórćm odpuszczają się grzechy " na tamtym świecie, wówczas, gdy nie “ są odpuszczone na tym świecie. « Paweł św. (I. adCorint/i. Cap. 15—29.) o tejże samej namienia prawdzie, gdy mówi: „ [}0 inaczej cói uczynią ci,
“ którzy się chrzczą za umarłe, jeżeli " koniecznie umarli nie powstają; cze-'• mu się i chrzczą za nie? a w jakimkolwiek sposobie rozumiały by się te słowa, jest rzeczą widoczną iż ci, którzy dopełniali tego obrządku, wierzyli, zc dadzą przezeń jakowcś wsparcie
Dyk, BinL. Tom. I.
zmarłym, dla których pomocy wykonywali go. Ta pomoc i ta przysługa, nic mogła bydź dla potępionych, którym nicpozoslajo żadna już nadzieja jakowego dla nich ratunku. Błogosławieni zaś w niebie, niemają żadnej potrzeby ratunku, zaczem to nicmogło bydź, tylko za dusze w Czyszczu zatrzymane. Jeszcze w starym testamencie tę naukę i wiarę o czyszczu zachowywano: ..Judas Machabeusz złożywszy * dwanaście tysięcy drachm srebra posłał " do Jerozolimy, aby ofiarowano za ” grzechy umarłych ofiarę: dobrze i " pobożnie o zmartwychwstaniu myśląc ., Ił. Machab. Cap. 12. v. 43. Aby nie mniemano, iż pismo nic niowspomina o ogniu czyszcowym , dość jest posłuchać Pawła ś. I. ad Corinth. Cap. 3. gdzie on mówi: Si cujus opus arscrit (le-trimentum palietur, ipse autem sal-vus erit, sic tamen guasi per ignem. Święty Ambroży te słowa wykłada w następujących wyrazach: ..Kiedy “ Paweł ś. mówi, iż będzie oczyszczo-» ny jakby przeszedłszy przez ogień, » poznać, iż lakowy istotnie będzie zba-» wiony, ale że znosić będzie do czasu " karę ognia, dopóki przezeń oczy-» szczony zbawienia nie dostąpi, i że ” on nie będzie dręczony od ognia wie-» cznego, jako potępieni. « Święty Augustyn nio innego jest zdania w roztrząsaniu Psalmu 37. mówiąc w osobie proroka: . Panie niechciej mnie slro-» fować w gniowic twoim, raczej mnie » oczyszczaj w tćm życiu, i uczyń mnie "takim, ażebym nie miał potrzeby bydź “oczyszczonym przez ogień... Albo-» wiem czytamy: on będzie zbawiony »jakoby przez ogień, a że pismo mó-» wi: on będzio zbawiony, lekko się
14