0357

340

WŁODZISŁAW I ŁOKIETEK.

VII. 4,

matka jego była Eufrozyna, poświadczają dokumenty z r. 1273^{1 2}), 1292 -) i 1318Data jego urodzin 1260 r. świadczy również, że matką mogła mu być tylko Eufrozyna, albowiem Konstancya co najmniej na trzy lata przedtem zmarła (VI. 10.).

Liczbę porządkową ąuartus daje mu Tabl. król. poi.¹), uwzględniając trzech poprzednich książąt krakowskich tego imienia (Włodzisława Hermana, Włodzisława II i Włodzisława Laskonogiego). Jako król był on właściwie pierwszym tego imienia władcą, i tak też w późniejszych czasach liczono następstwo królów, dając Jagielle liczbę porządkową II, Warneńczykowi III, a Wazie IV. Przydomek Łokietek jest współczesny; poświadcza go mnóstwo źródeł polskich, że tu wspomniemy tylko o współczesnych zapiskach w Kalend. Krak.^{3 4 5 6}), i w najbliższych czasem powstania rocznikach, jak Rocz. Tras.^G), Rocz. Sędz. ^{7 8}) i t. p. (formy: Loketh, Lokoth, Lodek, Lokfhek, Lokethk, Loketko, Lokyethko, Loketcho, Logyetko, Łokietek); podobnież źródła pruskie: Tab. benef. mon. 01iv.^s): Loket, Nekr. Oliw.⁹): Lokecz, Wigand z Marb.¹⁰): Lokut; ruskie, jak Latop. Hipac.^{11 12}): Lokot lub Łokotleo (bez wymienienia nawet imienia chrzestnego); czeskie, jak Kron. Henr. Heimb. ’-’), Chroń. Aul. Reg. ^1:!) (Loketko, Lokutko) i wiele innych. Odpowiednio do tego Kata), bisk. włocł. ^u) daje mu przydomek łaciński: Cubitalis.

Rocz. Tras.¹³), a za nim Rocz. Małop.¹⁶) podają, że w chwili koronacyi Łokietek liczył sześćdziesiąty rok życia; ponieważ koronacya odbyła się 20 stycznia 1320 r., przeto wynika stąd, że urodził się między 21 stycznia 1260 r. a 19 stycznia 1261 r. Też same roczniki¹⁷) dodają, że w chwili śmierci liczył siedmdziesiąty trzeci rok życia; ponieważ umarł 2 marca 1333 r., przeto wynika stąd, że urodził się nie wcześniej, jak 3 marca 1260 r. Zestawienie obu tych dat prowadzi do wniosku, że urodziny Łokietka przypadają na czas między 3 marca 1260 r. a 19 stycznia 1261 r.^1S). W dokumencie Bolesława Pobożnego z 7 sierpnia 1273 r.¹⁹) nazwany jest    jeszcze    hmenis    dux, wszelako występuje    w nim już jako uczestnik aktu prawnego

(obok matki Eufrozyny),    w czem    dowód, że ukończył już w tym    czasie dwanaście lat życia; podobnież na

dokumencie Eufrozyny z    14 października    1274 r. ²⁰) powołany jest    jego konsens; pierwszy dokument, który

we własnem imieniu, z    tytułem    księcia    łęczyckiego i kujawskiego wystawia, nosi datę 1 maja 1275 r.²¹).

Słusznie pośród synów Kazimierza I podają go na trzeciem miejscu, po Leszku i Ziemomyśle (VII. 1.2.), Rocz. Franc. krak. ²²), Rodow. książ. Pol.²³), Chroń, princ. Pol.²⁴); na drugiem miejscu, po Leszku (Ziemomysł opuszczony), Rocz. Małop.²³).

Jeszcze w dwu dokumentach z 13 stycznia 1320 r.^2fi) nosi Włodzisław tytuł księcia (dux)\ już zaś w dokumencie Klemensa, opata sieciechowskiego, który wprawdzie daty dziennej nie ma, ale wystawiony został w styczniu 1320 r.²⁷), nazwany jest królem (rex)\ najbliższy co do czasu dokument samego Włodzisława, w którym używa tytułu króla, pochodzi z 12 lipca 1320 r.^2S). Wynika stąd, że koronacya jego na króla odbyła się w r. 1320, w styczniu, po 13 dniu tegoż miesiąca. W istocie takąż datę roczną, 1320, podają Kalend. Krak.²⁹), Rocz. Tras.³⁰), Rocz. Sędz.^:il), Rocz. Miechów.³²), Rocz. Małop.³³), Rocz. Kujaw.³⁴), Katal. arcyb. gnieźn.³³), Spom. mięsz.³⁶) i Zbier. skróć.³⁷). Datę dzienną koronacyi, 20 stycznia (XIII Kai. Febr., dzień św. Fabiana i Sebastyana, niedziela) przekazuje współczesna zapiska w Kalend. Krak.³³), tudzież zapiska Katal. arcyb. gnieźn.³⁹). W Spom. mięsz.⁴⁰) podano dzień koronacyi pod datą XIII Kai. M., a więc Marcii lub Maii, co dałoby datę albo 17 lutego albo 19 kwietnia; obie niemożliwe ze względu na ustaloną poprzednio

1

Kod. dypl. Wielk. I. nr. 45. — 2) Kod. dypl. Pol. II. nr. 142. — 3) Kod. dypl. Małop. II. nr. 573. —

2

4) Mon. Pol. III. 278. — 5) Ibid. II. 909. 915. - 6) Ibid. II. 853 i n. — 7) ibid. II. 880. — 8) Ibid. VI. 358. — 9) Ibid.

3

V. 510. — 10) S c r i p t. r e r. Pr u s s. II. 463. — H) Str. 614. 615. — 12) Em 1 e r, Font. rer. Boh. III. 320. 321. — 13) Ibid. IV. 315. —

4

14) Mon. Pol. IV. 27. — 15) Ibid. II. 859. — 16) Ibid. III. 198. — 17) Ibid. II. 858; III. 196. — 18) Ulanowski, Szkice kryt.

5

z XIII. w., Rozpr. Akad. Umiej. Wydz. hist.-filoz. XVII. 85, tudzież Perlbach, Preuss.-Poln. Stud. I. 15 przyjmują jako rok uro

6

dzin 1261, choć, mówiąc w przybliżeniu, należałoby raczej przyjąć rok 1260. ze względu, że większa część ustalonego poprzednio

7

terminu przypada na ten właśnie rok 1260. — 19) Kod. dypl. Wielk. I. nr. 450. — 20) Kod. dypl. Pol. II. nr. 458. —

8

21) Ibid. I. nr. 56. — 22) Mon. Pol. III. 47. — 23) Ibid. Tli. 283. — 24) Ibid. III. 541. — 25) ibid. III. 173. 174 — 26) Kod.

9

dypl. Małop. I. nr. 160; Kod. dypl. kat. krak. I. nr. 121. — 27) Kod. dypl. Małop. I. nr. 161. — 28) Kod. dypl.

10

Tyniec, nr. 43. — 29) Mon. Pol. II. 909. — 30) Ibid. II. 854. 859. — 31) Ibid. II. 880. — 32) Ibid. II. 883. — 33) Ibid.

11

III. 190. 191. — 34) Ibid. III. 209. — 35) Ibid. III. 395. — 36) ibid. III. 229. — 37) Ibid. III. 286. — 38) Ibid. II. 909. —

12

39) Ibid. III. 395. — 40) Ibid. III. 229.