0414

VIII. S

KI'XE(;UXJ)A.

399

wystawiając dokument, przewiduje już ewentualność przybycia Kunegundy do Brandenburgii, albo może nawet nieco później, ale w każdym razie przed 13 sierpnia t. r., jak bowiem widzieliśmy poprzednio, w dniu tym wystawia dokument, zabezpieczający Kunegundzie oprawę na kilku miastach brandenburskich.

Powyższym wywodom zdawałby się przeczyć dokument z daty 24 czerwca 1352 r. R, wystawiony przez Ludwika wspólnie z unse inngghe frowe Ingeborch, ... markgrafynm zu Bmndeborg, w którym tejże Ingeburdze, żonie swojej, nadaje miasto Arneburg. W istocie Ingeburga, córka Albrechta I meklemburskiego, poświadczoną jest wielu zabytkami historyograficznymi i dyplomatycznymi, począwszy od r. 1357, jako żona Ludwika Rzymskiego, a wiadomo skądinąd, że przeżyła nietylko Ludwika, ale i drugiego swego męża, Henryka holsztyńskiego -). Jeżeli tedy taż sama Ingeburga jest już żoną Ludwika r. 1352, to jakże mogła nią być Kunegunda jeszcze w latach 1352, 1354 i 1356? Z tego powodu przyjmowano nawet, że ślub Ludwika z Ingeborgą odbył się jeszcze r. 1351 lub też, przenosząc ową. datę na czas późniejszy, pomijano jednak małżeństwo Ludwika z Kunegunda jakoby wcale nie istniejące P — wszystko niewątpliwie błędnie. Oceniając rzecz już chociażby tylko z czysto zewnętrznej strony, przypuścić trzeba, iż większe prawdopodobieństwo przemawia za istnieniem (w owym czasie) małżeństwa z Kunegunda, które jest poświadczone aż siedmiu dokumentami, aniżeli za istnieniem małżeństwa z Ingeburga, o którem przed r. 1357 mówi tylko jeden dokument. Ważniejszą jest okoliczność, że miasto Arneburg, zapisane w tymże dokumencie Ingeburdze, zostawało aż do r. 1354 w posiadaniu arcybiskupa magdeburskiego⁵), nie mogło zatem już r. 1352 podlegać dyspozycyi Ludwika. Uwaga la prowadzi już wprost do wniosku, że data rzeczonego dokumentu jest zmylona i winna być w każdym razie późniejszą: przypuszczenie tern bardziej uzasadnione, że dokument ów znamy tylko z późniejszego transumptu, w którym kopista snadno mógł popełnić omyłkę cyfrow ą. Gdy zaś skądinąd wiadomo, że ślub Ingeborgi z Ludwikiem nastąpił dopiero 25 lipca 1357 r.'u, przeto nie można już wątpić, że dokument wystawiony został albo dopiero 24 czerwca 1357 r. (MCCCL[VJ1I) wśród przygotowań do nowego małżeństwa, gdzie Ingeburga antycypatywnie nazwaną została żoną Ludwika, albo dopiero 1362 r. (MCCCL[X]IIJ, w którym rzeczywiście już była jego żoną.

W historyografii polskiej średniowiecznej wiadomość o małżeństwie Ludwika z Kunegunda odbiła się tylko głuchem echem. Rodow. książ. poi.⁷), wyliczając córki Kazimierza W., kładzie na drugiem miejscu, po Elżbiecie (VIII. 7.), a przed Anną i Jadwigą (VIII. 12.14.) córkę bezimienną, o której powiada, że była uxor Romani dud J{uśnie. Miejsce, na którem ta córka podana, wskazuje niewątpliwie, że chodzi tu o Kunegundę; jej mąż określony jest. błędnie, ale z określenia tego przeziera jeszcze wiadomość rzeczywista. Romanus, jak widzieliśmy, był to współczesny przydomek Ludwika; nieświadomy rzeczy kompilator wziął go za jego imię, a ponieważ wielu dawniejszym zabytkom historyografii polskiej znany był dobrze Roman, książę ruski (poległy pod Zawichostem), przeto wywnioskował, powodowany snąć identycznością imienia, że to był również książę ruski: mimo, iż współcześnie, o ile wiadomo, nigdzie na Rusi władcy tego imienia nie spotykamy. Z innego źródła czerpał w iadomość o niniejszej Kazimierzównie Długosz ^s); i tam snąć znajdował się przydomek Ludwika Romanus; nie zrozumiał go także i Długosz, ale mając snąć skądinąd wiadomość o małżeństwie jednej z Ria-stówien, imieniem Kunegundy, z księciem saskim, odniósł ją do niniejszej, gdy w rzeczywistości księżną saską była inna Kunegunda (VIII. ,?.). Bądź co bądź, po należytem sprostowaniu przytoczonych tu wiadomości zyskujemy także i w historyografii polskiej nowy dowód na to, iż zięciem Kazimierza był Ludwik Rzymski, że małżeństwo miedzy nim a. jedną z córek królewskich rzeczywiście doszło do skutku (uvor), i wreszcie, że ta córka nazywała się Kunegunda, nie Jadwigą, jak mylnie wyraża się Naruszewicz⁵), uwiedziony tablicami Hiibnera¹⁰), który jednak w tym wypadku nie niniejszą, ale inną córkę Kazimierza miał na myśli, rzeczywiście imię Jadwigi noszącą (VIII. 14.).

1) Riedel. Cod. dipl. Brand. A. VI. 19 J. — -i Cohn, Stammtafeln tabl. 40. — a) Tak Bied et we wstępie do Cod. dipl. Brand. A. I. 70. — 4) Tak Co Im, Stammtafeln tabl. 46. — 5) Riedel we wstępie do Cod. dipl. Brand. A. VI. 178. — <>) Cohn, Stammtafeln talk. 46. — o Mon. Pol. III. 283. — 8) Hist. Pol. III. 265. — 0) Itist. nar. pot. V. 03; na innych miejscach, V. 135. 137. 231 nazywa on ją wszelako trafnie Kunegunda. — 10) Geneal. Tabeli. I. tabl. 94.