0547

BOLESŁAW V (ż. ANNA); JANUSZ II.

534

XII. 12. 13.

zmarł przed tym czasem, a więc w r. 1477 słusznie mógł być nazwany olim; przypuszczalny wiek jego córki mógł też w zupełności odpowiadać wiekowi Bolesława V. Prawdopodobnie był on też ojcem wspomnianych poprzednio Dziersława, Zygmunta i Jakóba Uhnowskich; pośrednio wskazuje na to imię środkowego brata.

W dodatku do przytoczonej na wstępie wiadomości o małżeństwie księcia z Uhnowską podaje Długosz¹) dalszy jeszcze szczegół: że Bolesław, wnet po ślubie z nią. ulegając namowom i wyrzutom swych braci i dostojników, odtrącił (repudiata) Annę od siebie z taką samą łatwością, jak ją poprzednio był poślubił. Wypadek ten jest zatem stosunkowo znacznie zbliżony do daty zaślubin, w każdym razie nie jest on późniejszym od początków roku 1480, w tym bowiem czasie Długosz, który o nim już nadmienia, pisał ostatnie ustępy swojej Historyi.

13. Janusz II.

Że był synem Bolesława IV i Barbary, stwierdzają Geneal. Mazow. Wargoc.²), Geneal. Mazow. Czart. II³)₇ Geneal. Tomic. ^{1 2 3}), Długosz ³), toż kilka przez samego Janusza wystawionych dokumentów W jednym z dokumentów ⁴) nazywa Ziemowita V, Kazimierza II i Włodzisława I swoimi stryjami (patrui); w rzeczywistości byli oni jego stryjecznymi dziadami (XI. 2. 8. 10.).

Pośród synów- Bolesława IV kładą go przytoczone zabytki historyograficzne na ostatniem, czwartem miejscu; tylko Geneal. Mazow. Wargoc. daje mu trzecie miejsce, przed Kazimierzem III, co, jak okazaliśmy poprzednio (XII. 11.), i jak wynika z kilkudziesięciu dokumentów ^{5 6}), jest mylnem.

Ponieważ starszy odeń Bolesław V urodzić się mógł co najwczejśniej (i rzeczywiście urodził się) r. 1454 (XII. 12.) przeto data urodzin Janusza przypadać może co najwcześniej na rok 1455, a nie może też być i późniejszą, albowiem ojciec jego zmarł już pod koniec r. 1454 (XII. 3.). Przyjmując zatem nawet możliwie najwcześniejszą datę urodzin Janusza, dochodzimy do wniosku, że był pogrobowcem. Długosz^!% wymieniając synów, którzy żyli przy śmierci Bolesława IV, podaje pośród nich wprawdzie także Janusza, co wzruszałoby poprzedni nasz wniosek; nie ma jednak koniecznego powodu do przypuszczenia, jakoby kronikarz chciał tu być całkiem dokładnym i mógł mieć niemniej dokładną datę urodzin Janusza; okoliczność, że Janusz przez kilkadziesiąt lat po śmierci ojca żył i na Mazowszu panował, wystarczyć mogła do zapisania wspomnianej wiadomości.

Początkowo żył z braćmi wspólnie w dzielnicy ojcowskiej, nieoddzielony aż do r. 1471⁷). Rzeczywiście też dopiero od r. 1471 pojawiają się w znaczniejszej ilości samoistne jego dokumenty⁸), a także odtąd dopiero sądy zakładają wadya procesowe w jego imieniu ¹²). Wobec tego podejrzaną wydać się musi jeżeli nie autentyczność, to przynajmniej datacya dokumentu z 19 kwietnia 1464 r.¹³), wystawionego rzekomo przez samego Janusza, a opatrzonego naw^Tet własną jego pieczęcią; w czasie tym Janusz liczył zaledwie dziewięć lat życia, i zresztą wszystkie inne dokumenty wychodziły pod imieniem wszystkich braci; jeśli zaś tylko pod imieniezn jednego z nich, to Konrada III, jako głowy domu⁸); sam też Konrad dopiero w r. 1472 sprawił sobie własną pieczęć¹⁵), i nie można przypuścić, ażeby ją wcześniej mógł posiadać Janusz; wiemy także skądinąd¹³), że jeszcze w r. 1463 wszyscy czterej książęta używali pieczęci ojcowskiej, a nawet sam Konrad wystawiane przez siebie samoistne dokumenty z lat 1463 i 1464 ¹⁷), mimo że był najstarszym w rodzinie i podówczas już upełnoletnionym, przecież także pieczęcią ojcowską opatrywał. Nie dochował się też żaden dokument Kazimierza Iii i Bolesława V (XII. 11. 12.) z czasów przed r. 1471, mimo że byli starszymi braćmi Janusza.

1

1) Hist. Pol. V. 667. — 2) Narbutt, Pisma histor. 294. — 3) Por. str. 437 uw. 5. — 4) Acta Tomic. VIII. 171. —

2

Hist. Pol. V. 189. —    3) Kod.    dypl. Mazow. nr. 213;    Lubomirski, Księga ziemi czer. LVIł uw. LXIII uw.; Milewski,

3

Herbarz 251 nr. 312,    389    nr. 515,    421 nr. 546. — ") Ibid.    122 nr. 153. — 8) Cytaty por. str. 525 uw. 3. — 3) Hist. Pol. V.

4

189. — 10) Por. str.    525    uw. 3. — U) Jeden z r. 1471, pięć z r. 1472 i t. d. Milewski, Herbarz 53 nr. 68, 115 nr. 143, 179

5

nr. 220, 182 nr. 221,    285    nr. 346,    286 nr. 346, 479 nr. 620    i t. d. — 12) Dwa razy r. 1471, sześć razy r. 1472 i t. d. Ibid.

6

83 nr. 98, 84 nr. 100. 133 nr. 170, 148 nr. 188, 149 nr. 191, 474 nr. 612 i t. d. — 13) Kod. dypl. Mazow. nr. 215. —

7

14) Por. str. 525 uw. 3. — 15) S t r o n czy ńs k i, Pomn. Piastów 132. 133. — 16) Kod. dypl, Mazow. nr. 213. — 17) Ibid.

8

nr. 214; Chmiel, Zbiór dokum. Przeźdz. nr. 17.