0929DRUK00001709

PAKALAKSA 297

66. Paralaksa dzienna. Spółrzędne topocentryczne i geocen-iryrzne. Niechaj elipsa BAB' BJc. 46) wyobraża przekrój sfe-roidalnej ziemi płaszczyzną południka miejscu obserwacji A; C jest środkiem ziemi, a BB' jej osią. Niechaj spółrzędne geograficzne miejsca obserwacji będą cp i X, a 0 niech będzie, czasem gwiazdowym obserwacji gwiazdy Cl, której odległo!® od środka ziemi CG =31; prostu CG przecina powierzchnię ziemi w punkcie g.

Kierunek promienia ziemskiego CA, przechodzącego przez punkt obserwacji, przecina sklepienie nieblieskie w punkcie Z który nazywać będziemy (jeocentrycsnym zenitem dla odróżnienia

Z

od zenitu, określonego przez pion punktu A (ust. 28). Kąt = Z'AG jest więc odleglośoią gwiazdy od geocentryeznego zenitu punktu A, widzianą przez obserwatora w A. Podobnie kąt ę = Z'CG jest odległością gwiazdy G od geocentryeznego zenitu punktu A, widzianą ze środka ziemi.

Nazwijmy płaszczyzny, przechodzące przez promień CA, a więc też przez zenit geocentryczny punktu A, geoodezyjnemi płaszczy snami wierzeilolkowemi, a geodezyjnemi "kolami ańerz-cltol/ioicemi wielkie kola, określone przez te płaszczyzny na sklepieniu niebieskiem. Stosownie do tego odległość zenitalną, liczoną na geodezyjnem kole wierzcholkowem od geocentryeznego zenitu, nazywać będziemy odległością zenitalną geodezyjną, kąt zaś