94291701

WYDALINY 401

i układa się przy skurczu w liczne fałdy, zajmujące całe wnętrze pęcherza, zaś przy wypełnieniu tegoż rozciąga się, tworząc gładką powierzchnię. W dnie pęcherza, szczególniej w okolicy ujścia mo-czowodów, stwierdzono drobne twory gruczołowe o budowie mieszkowej, lub groniastej, wysłane nabłonkiem wałeczkowym i wydzielające treść śluzowatą. W stanach chorobowych rozmiary tych gruczołów zwiększają się i wydzielina ich staje się obfitszą.

Warstwa mięśniowa tworzy główną masę ściany pęcherza i od mej zależy właściwa czynność wydalania moczu na zewnątrz. Składa się ona z kilku pokładów włókien mięśni gładkich, przebiegających we wszelkich możliwych kierunkach, łącząc się i krzyżując ustawicznie, tak dalece, że trudno mówić o poszczególnych warstwach mięśniowych i odróżniać je anatomicznie. W dolnym odcinku pęcherza włókna mięsne, przebiegające skośnie, układają się równolegle, biegnąc okrężnie i tworząc w okolicy szyjki pęcherza zgrubienie mięsne w postaci zwieracza. Większość badaczy uważa pokrywę mięśniową pęcherza za jeden mięsień wgłobiony, podciągając go pod nazwę mięśnia wydalającego (detrusor uhnae), Y;aś zgrubienie włókien okrężnych około szyjki wyróżniają jako mięsień oddzielny, t. zw. zwieracz wewnętrzny (m. spldncter hiternus). Znajdujący się obok mięsień okrężny, złożony z mięśni prążkowanych, nosi nazwę zwieracza zewnętrznego (m.sphinc-łer externus s. Wilsoni). Z wymienionych zwieraczy pierwszy skurczem tonicznym wstrzymuje mimowolne oddawanie moczu, zaś drugi podlega działaniu woli, zamykając wewnętrzne ujście cewki moczowej. W zamknięciu tern współdziałają jeszcze utwory mięsne cewki, jak m. constrictor uretlwae i mm. bulbo-<avernosi, wzmożone działaniem włókien m. sphhicłer ani.

Nerwy pęcherza pochodzą z płexus hypogastricus i spermati-cus. Przebiegają one głównie w zewnętrznej warstwie włóknistej, towarzysząc naczyniom krwionośnym i tworząc oddzielne sploty i zwoje.. Stąd oddają gałązki, zaopatrujące błonę mięsną i dochodzące aż do warstwy nabłonkowej, gdzie się kończą w głębszych pokładach komórek (nerwy czuciowe). Szczególnie liczne spotykamy włókna nerwowe w szyjce pęcherza.

Wydalanie moczu musimy uważać za akt odruchowy, który przychodzi do skutku w następstwie wypełnienia pęcherza moczem. W miarę zbierania się tegoż wzrasta stopniowo ciśnienie cieczy w pęcherzu, dochodząc do dwudziestu kilku cm. słupa wody. Zwie-

fizyologia człowieka II.    26