94291901

WYDALINY 403

moczu nie zmniejsza się, lecz wzrasta. Tłumaczy się to zwolnieniem skurczu mięśniowego i obniżeniem ciśnienia moczu.

Zwolnienie i otwarcie zwieracza są uważane ogólnie jako następstwo skurczu mięśnia wydalającego. Badania Zeiss la wykazały, że zarówno skurcz wypiecza. jak i poprzedzający go rozkurcz zwieracza, uważać należy za dwie odrębne czynności, zawisłe od wpływu dwóch różnych nerwów.

Rozkurcz zwieracza i wydalanie moczu odbywać się może przy niskiem ciśnieniu treści pęcherza, a przeciwnie przy znacznie wzmożonem ciśnieniu moczu zwieracz może być zaciśnięty. Ponadto zauważyć można, że w czasie wydalania moczu ciśnienie w pęcherzu stopniowo i stale opada aż do zupełnego wypróżnienia, coby nie mogło mieć miejsca, gdyby rozwarcie zwieracza było tylko aktem biernym.

Sam akt wydalania moczu odbywa się w sposób mimowolny lub dowolny. Typ mimowolnego oddawania moczu spotykamy w warunkach fizyologicznych u niemowląt. Skore mianowicie mocz, nagromadzony w znacznej ilości w pęcherzu, osiągnie pewien stopień ciśnienia, ustaje się odruchowo skurcz zwieracza wewnętrznego, kurczy się wypieracz i mocz wylewa się na zewnątrz. Brak panowania nad mięśniami dowolnymi jest przyczyną tego mimowolnego aktu. Mimowolne oddawanie moczu w czasie przestrachu odnieść należy zapewne do porażennego zwolnienia zwieracza przy równoczesnem skurczu mięśnia wydalającego. U człowieka dorosłego w normalnych warunkach zapobiega mimowolnemu oddawaniu moczu zacisk zwieracza zewnętrznego, mięśni dowolnych cewki, a niekiedy i zwieracza odbytu, które wspomagają działanie zwieracza wewnętrznego.

Dowolne oddawanie odbywa się zazwyczaj przy odczuciu potrzeby wydalania moczu pod wpływem ciśnienia w pęcherzu w sposób wyżej opisany; może jednakże nastąpić także niezależnie od wyraźnego uczucia parcia na mocz. Następuje ono najprawdopodobniej skutkiem dowolnego rozwarcia zwieracza zewnętrznego i odruchowego zwiotczenia zwieracza wewnętrznego, co powoduje zazwyczaj przedostanie się pierwszych kropli moczu do wewnętrznego nader wrażliwego ujścia cewki moczowej. Następuje wówczas podrażnienie, wywołujące uczucie parcia na mocz, które w drodze odruchowej doprowadza do zupełnego rozwarcia zwieracza wewnętrznego i skurczu mięśnia wydalającego oraz wypróżnienia pęcherza.

26*