FizykaII21101

I

z05

raza większym, niż w prętach na jednym końcu przytrzymanych, a na'drugim ciężarami wyciągnionych.

Chyżość dźwięku w cieczach zgadza się podobnież z chyżo-ścią przesyłania w nich fal podłużnych i wyraża się (§ 20) formułką

w której g wystawia przyśpieszenie ciężkości ziemskiej, li ciśnienie atmosferyczne, wyrażone w milimetrach ciśnienia rtęci, 8 ciężar gatunkowy czyli raczej gęstość tej ostatniej cieczy, .v gęstość ciała ciekłego, dla którego ma się v oznaczyć, a u jest współczynnik ściśliwości jego.

Dla wody jest u — 0-0000499, s = 1 w temperaturze 4°C, zatem

V — 1424¹8 metrów-

W innych cieczach, w których u i s inną ma wartość, jest też wartość ilości V inna. Przy temperaturze 10°C, okazała się. ona w eterze równa 1009"', w alkoholu 1157™, w eterze chlorowodorowym 1171"¹, w olejku terpentynowym i 276'"'', w wodzie 1453% w rtęci 1484™, w kwasie saletrowym 1535™, w wodzie nasyconej amoniakiem 1842 metrów. liczby te nie. są jednak całkiem dokładne dla niepewności w oznaczeniu wartości u, którą różni fizycy rozmaicie podają; odnoszą się one nie do słupów cieczy, lecz do ich mas nieforemnych. Colladon i Stunn sprawdzili teoryczną wartość V tylko dla wody bezpośredniemi wymiarami ¹) tej ilości na jeziorze Genewskiem wr. 1827. Fig■ 88 Cna nast. str.) wystawia prosty przyrząd, do tego użyty. Dzwon G jest zanurzony w wodzie daleko od brzegu za pomocą stosownego zawieszenia na przedzie statku, stojącego spokojnie na kotwicy. Młotek ó, osadzony na toporzysku, stojącem w połączeniu z drągiem, na pionowej płaszczyźnie poruszalnym, uderza za poruszeniem tego drąga na dół o dzwon C w tej samej chwili, w której lont e wskutek swego z nim połączenia zapala kupkę prochu m. Na drugim takim statku lub na brzegu jeziora znajdowała się trąba słuchowa gfho, której większy lejkowaty otwór sięgał do linii poziomej, przechodzącej przez środek

v

1

Foggend. Annal. Tom 12.