308
widać obrazu świecy w szklannej tafli matowej, lub na arkuszu białego papieru, jeśli promienie światła padają prostopadle na te przedmioty, a spostrzega się go zaraz, skoro one - po odbiciu bardzo ukośnie przychodzą do oka i widzi tem wyraźniej, im większym jest kąt ich odbicia. W tym ostatnim wypadku nawet na wygładzonem drzewie lub glansowanym papierze okazuje się obraz świecy bardzo wyraźnie. Przy tymże samym kącie padania zmienia się natężenie odbitego światła, stosownie do natury ciała odbijającego, także z pośrednikiem, w którym ono jest zanurzone. I tak, np. szkło wygładzone traci wiele na mocy odbijania światła, jeśli jest zanurzone w wodzie. Mówiąc o .natężeniu światła odbitego, rozumieliśmy odbicie jego prawidłowe czyli regularne, także źwierciadłowem nazwane, które daje tylko obrazy ciał świecących nie czyniąc źwierciadeł doskonałych w ciemnej izbie widzialnemi. Lecz oprócz tego odbicia, dla nieuniknionej chropowatości na powierzchniach odbijających, najlepiej nawet wygładzonych, następuje zawsze jeszcze odbicie nieregularne, znane pod nazwą światła rozprószonego, czyli rozlanego, za pomocą którego możemy właśnie widzieć rozmaite ciała ciemne. Ilość tego rozlanego światła powiększa się z chropowatością powierzchni niedostatecznie albo wcale nie wygładzonej. Dla tego moc odbijania światła regularnie zmniejsza się na źwierciadle przez pokrycie go drobnym pyłkiem. Obraz słońca w takiem źwierciadle słabnie bardzo znacznie, a ono samo staje się. widzialnem ze wszystkich punktów w ciemnej izbie. A matowe szkło i metale niepolerowane rozpraszają wszystko światło, które na nie pada. Za pomocą fotometrów można ilości światła rozprószonego oznaczać nawet liczbami. *)
§ 51. Zastosowania zwierciadeł praskich Najważniejsze są: 1) lleliostat. 2) Heliotrop. 3) &exfans źwierciadloic/j i 4) Go-niometr. Tu wyłożymy ich teoryę, odsyłając czytelnika do tomu dodatkowego, gdzie są dokładnie opisane.
Do wielu doświadczeń optycznych potrzeba promieniom słońca, rzuconym do ciemnej izby, nadać przez dłuższy czas niezmienny kierunek. Uskutecznia się to za pomocą płaskiego
') O bacz tom dodatkowy.