FizykaII39101

387

§ 66. Tłumaczenie tgczy. Tęcza składa się z siedmiu współ-środkowych łuków barwnych, następujących po sobie w porządku barw widma słonecznego. Zgodność ich z odpowiedniemi barwami tego widma nasuwa myśl, że zjawisko tęczy pochodzi ² rozkładu białego światła słonecznego przy załamywaniu się Jego w kroplach chmury podczas padania deszczu i odbijania ^si§ tych różnobarwnych promieni od wewnętrznćj ich powierzchni w kierunku, prowadzącym do naszego oka. Uważne zbadanie okoliczności, w których się tęcza okazuje na niebie, potwierdziło ten wniosek w całej zupełności, gdyż widzimy ją zawsze naprzeciwko słońca, i to wtedy tylko, jeśli chmury deszczowe przy nie za nadto wysokiem stanowisku słońca zbierają się na przeciwnej stronie nad poziomem i białe światło słoneczne wprost Je oświeca, zatem zwykłe albo pod wieczór po deszczu, kiedy się już chmury na wschodniem niebie porozdzielały i pojedyńczo jeszcze ciągną dałćj wśród padania deszczu, albo też z rana '^v Podobnych okolicznościach na zachodzie. Wówczas w dostatecznie rozległej chmurze, rozwieszonej naprzeciwko słońca, widać najczęściej dwa widmowo barwne pasy współśrodkowe, mające swój środek krzywizny na linii prostej, idącej od środka słońca przez oko patrzącego do przeciwległej strony sklepienia uiebieskiego. Pierwszy pas tęczowy o mniejszym promieniu posiada barwy daleko żywsze, niż drugi, zewnętrzny i daleko bledły, mający większy promień krzywizny. Tamten nazywamy tęczą główną czyli wewnętrzną, ten uboczną czyli zewnętrzną. W tej ostatniej, bledszej, następują barwy po sobie w odwrotnym porządku, w porównaniu z ich następstwęm po sobie w tęczy głównej, czyli jaśniejszej, w którćj brzeg wewnętrzny jest ¹ fioletowy, a zewnętrzny ma barwę czerwoną, podczas gdy w tamtej barwa fioletowa najwyżej, na zewnętrznym brzegu barwnego Pasu okazuje się. Czasem zdarza się widzieć jeszcze trzecią tęczę, lecz barwy jej są daleko jeszcze słabsze niż drugiej i stają % dla tego wnet niewidzialnemu Jeżeli chmura, z której deszcz pada, niema znacznej rozciągłości, widać tylko odłamy jednej lub drugiej tęczy. Wymiary obydwóch wstęg tęczowych zawsze te same; promień brzegu wewnętrznego w głównej tęczy wynosi 40°, a szerokość jćj 2°; w ubocznej zaś promień brzegu wewnętrznego okazuje się pod kątem 51°, a szerokość jćj pod