FizykaII39501

391

J%- I 'a tego pierwsze, zostające równoodległemi do siebie po ^wyjsciu z kropel, muszą w oku patrzącego sprawić daleko silniejsze wrażenie, niż wszystkie inne, nie posiadające tćj własności. i z tego powodu zowią się slmtecznemi promieniami. Te ostatnie do utworzenia głównej tęczy jedynie przyczyniają się..

Obliczywszy za pomocą «'zorów sin a y? ⁷¹ , sin (3 = sin _a

, w — 23 — a wartość kąta otrzymujemy odchylenie

tych kropel, w których okazuje się barwny łuk tęczy głównej, odpowiedni współczynnikowi załamania n i zarazem promień krzy-wizny jeg₀_ ])]_a promieni czerwonych, idących z powietrza do wo-*ty, można położyć w— ^,08/₈₁ , ^a dla fioletowych n = ¹⁰⁹/_gl. Dla tamtych więc n — 59°23', ₍3 =40° 12', w = 21°l', a 2co — ⁴²°2'; dla tych zaś « = 58°40', 3=g)°24°, <»=20⁰8', a 2a = 40° 16'. 2 tego wynika. że szerokość tęczy głównej, utworzonej Przez każdy świetlny punkt słońca, jest = 42° 2' — 40° 16' = l°4b', a dodawszy do tej ilości pozorną średnicę słońca = 32', mamy szerokość tęczy głównej, przez całą tarczę słoneczną sprawionej = 2^Ó18'. Wysokość tćj tęczy nad poziomem, uwa-^żaląc płaszczyznę SEO (fig. 212) za ścianę pionową, a Oli (fig. 213) ^za linię na niej poziomą, mierzy się wielkością kąta CO U = C<)ki __ ifQM. Lecz COM = 2«,, a kąt HOM jest równy wysokości słońca nad poziomem, gdyż OM jest przedłużeniem linii pro-stńj, idącćj od środka słońca do oka, patrzącego na tęczę, a zarazem równoodlegićj od promieni, padających na krople deszczowa, zatem OH, przecinając przedłużone równoległe linie OH i SA, two-^rzy na przemianległe wewnętrzne kąty równie. Najwyższy punkt tęczy pochodzi widocznie od najniższego' punktu brzegu słoneczko- Oznaczyw-szy tedy przez h wysokość tego brzegu nad poziomem, mamy dla wysokości tęczy głównej wyrażenie 42°2'—h. Skoro więc h dojdzie do wysokości 42° 2', nie widać tęczy w chmu-^rach, nad rozległym obszarem płaskiego kraju zawieszonych.

Tęczę uboczną tworzą promienie słoneczne, które w kroplach deszczowych odbywają bieg po łamanej linii SABDEO, wystawiony w^r Fig. 214, zatem w przestrzeni kropel dwa razy od ich wewnętrznej