FizykaII40201

398

czewki, w skład jćj wchodzące, nie potrzebują być ze sobą zetknięte, lecz mogą stać nawet w pewnenj oddaleniu od siebie, w którym to przypadku soczewka z flintglasu znacznie mniejszą być może, co jest rzeczą bardzo pożądaną, bo większe kawałki flintglasu, zupełnie czyste i bez pęcherzyków wewnątrz masy, trudno otrzymać. Soczewki achromatyczne tego rodzaju zowią się dialitycznemi. Ponieważ w dwóch soczewkach są cztery powierzchnie łamiące, więc zestawiwszy je stosownie, można ra-zem z achromatyzmem osiągnąć także przynajmnićj w znaczn części zniesienie aberacyi kulistości soczewek, chociaż elonga-cya padających na nie promieni światła, czyli, co na jedno wychodzi, otwór takiego ich układu, aplanatycznym nazwaneg°> jest większy. Dla lepszego wejrzenia w istotę bezbarwności soczewek, pomyślmy sobie, że dwie soczewki o wspólnćj ^oSI-zetknięte ze sobą, mają odległości ogniskowe f, f dla czerwonych, F, F' zaś dla fioletowych promieni, a grubości tak m^aie’ iż je w porównaniu z wielkością ićh krzywizn bez znacznego bł§*. du pominąć wolno. Na pierwszą z nich niechaj pada wiązka P¹'⁰' mieni słonecznych w kierunku równoodległym od osi. Aby czerwone i fioletowe promienie po wyjściu z drugićj soczewki zeszły się w tym samym punkcie osi, którego odległość od soczewki jest = Ir, musi nietylko mieć miejsce równanie

1 ' ¹ . ¹ ' . 1 1 . ¹

y — -j + y; > ale także i następujące y = y + p ’

zatćm ‘być koniecznie

1 i _ i_

f Y'~ J^T'

gdyż promienie czerwone, wstępując do drugiej soczewki; zwrócone ku punktowi, leżącemu na osi w odległość' f, fiolet⁰" we zaś ku punktowi, leżącemu na nićj w odległości F. J_^eS n\n' są współczynniki załamania promieni czerwonych, A i fioletowych w pierwszćj i drugićj soczewce, tudzież r i F P^r0 mienie krzywizny obu powierzchni pierwszćj, r' i W zas ta samo drugiej soczewki, położywszy dla skrócenia

1 1

~r⁺H

1 1

^zp‘ ^a

mamy