FizykaII55101

KSIĘGA SZÓSTA.

O ELEKTRYCZNOŚCI I MAGNETYZMIE..

ROZDZIAW I.

Elektryczność statyczna i galwanizm.

§81. Zasadnicze zjawiska elektryczności statycznej. Cząsteczki ciał mogą być rozmaitemi sposobami wprawione w osobliwsze stany czynności, objawiające się właściwem przyciąga niem i odpychaniem, które one z dali na inne ciała wywierają. Te najczęścićj przemijające stany ciał, w których one to czynią, oznaczamy nazwami elektryczności i magnetyzmu. Znamionują-^Ce cechy tych stanów i ich rozliczne związki nie dadzą się z gó-^ry żadną definicyą określić, musimy więc trybem doświadczalnym jedne po drugich kolejno rozwijać. Już w starożytności, bo na 600 lat przed erą chrześciańską, miał filozof Thales zrobić spostrzeżenie, że bursztyn {tĄF.xroov) przez potarcie nabywa przemijającą własność pi'zyciągania ciał lekkich, a w Pliniuszu czytamy: „Skoro bursztyn przez potarcie nabierze ciepła ¹ życia, jest zdolnym przyciągać źdźbła słomy tak samo, jak magnes przyciąga żelazo.¹' Lecz na tern ograniczała się tćż wiadomość o tem ciekawem zjawisku prawie aż do końca szesnastego stulecia. Dopiero Gilbert, lekarz królowej Elżbiety w Londynie, zwrócił na nowo uwagę na własności bursztynu, okazaw-^SZD że jeszcze wiele innych ciał przez tarcie nabywa takićj sa-