FizykaII62801

624

równoinncnpą elektryczność, która po ziem. .się rozchodzi, a przyciąga i zaspiża różnoimienną. Gdy wskutek tego wzajemnego przyciągania się różnoimiennych elektryczności stanie si§ napięcie wielkiem, następuje uderzeń,c piorunu, t. j. rozbrojenie elektryczności przez powietrze podobnie, jak się to dzieje przez szkło tablicy Frauklina lub butelki lejdejskiej, gdy się ua obu jęj obłożeniach wiele elektryczności nagromadzi. Z influen-cyjnego działania chmur tłumaczy się też tak zwane uderzenie wsteczne, pod którem rozumiemy działanie piorunu na miejsca, w które on nie uderza bezpośrednio. Chcąc ochronić budynek od piorunów, potrzeba nad jego dachem poustawiać w kilku miejscach metalowe pręty spiczaste, prostopadle do góry sterczące, których końce dobrze pozłocone być winne, aby nie rdzewiały, i po doskonałym połączeniu ich ze sobą za pomocą podobnych prętów, idących poziomo, poprowadzić od nich taki sam pi'6¹ bez przerwy aż do wilgotnej ziemi na kilka stóp głęboko. N^a tem polegają tak zwane gro maiki czyli gromochrony, których wynalazcą jest.Franklin. Teorya ich polegania elektryzowania przez wpływ (influencyą) i na własności ostrych końców. Jeżeli w powietrzu unosi się chmura naelektryzowana dodatnio, t° ona, działając przez influencyę na ziemię, odpycha -j~ A’, a pr zf ciąga — E, która w ciałach, znajdujących się na powierzchni ziemi, gromadzi się tem obficiej, im więcej te są wzniesione. Ciał^a najwyższe posiadają też największe napięcie i dla tego niujj* być najbardziej narażone na uderzenie piorunu (rozbrojenieelektryczne); jeżeli zaś opatrzone zostaną ostrymi metalowymi końcami, wówczas elektryczność wzbudzona przez influencyę, i'°^z’ chodzi się z nich podobnie, jak z konduktora machiny elektrycznej przez ostrza; które z nim zetkniemy l"b do niego bardzo przybliżymy. Gromochrony nietylko przeszkadzają nagromadzaniu się elektryczności naprzed miotach, wzniesionych nad P° wierzchnie ziemi, ale sprowadzają także chmury do stanu na.' ralnego (nieelektrycznego), a to podwójne ich działanie zap biega uderzeniu piorunu. Jeżeli się zdarzy kiedy, że gromochr j ¹ dla nadmiaru elektryczności w chmurach nawałnicowych nie mo że w neutralizowaniu nagromadzonych przeciwnych elektryk ności zdążyć dość rychło dc granicy napięcia elektrycznego n^a przedmiocie ziemskim, przy której bicie iskier elektryczny