FizykaII75801

752

gnetycznego południka. Dla powiększenia czułości tego przyrządu osłabia się wpływ magnetyzmu ziemskiego według potrzeby za pomocą osobnego pręta magnetycznego, który się ustawia w przedłużeniu magnetycznej osi tegoż zwierciadła tak, aby pozioma składowa magnetyzmu ziemskiego była zniweczona, co następuje, gdy ów pręt równo.miennym biegunem zostanie do niego na pewną odległość zbliżony. Multiplikator Wiedemanna jest już prawdziwym galwanometrem,'to jest narzędziem istotnie mierniczem, do sprowadzania mocy czyli natężenia strumieni elektrycznych na bezwzględną miarę służącemu, co też jeszcze inne właściwie urządzone reometry, będące w używaniu, czynią,' jako to: busola styczn, busola wstaw i reometr W. Webera ¹/. ^v Busola styczn (Fig. 416 na nasi. -sir.) składa się najprzód: ż kolistego prążka miedzianego na y₂ do 1 linii grubego, ustawionego pionowo i mającego u dołu na obwodzie koła swe końce, ważkim kawałkiem drzewa lub słoniowej kości odosobnione od siebie. Do tych końców są przylutowane proste paski miedziane ab i cd opatrzone klubkami śrubowemi do przytrzymywania drutów biegunowych woltdicznego stosu. Pow/óre, z igły zboczenia, umieszczonej na pionowej ostrzy w samym środku o.iego pionowego koła nad poziomą podziałką. Długość tćj igły winna być bardzo mała w porównaniu z promieniem koła, a dl¹ łatwiejszego uważania położeń onej zaopatruje się ją jedną lub dwiema skazówkami. ‘Druty łącznikowe, mające prowadzić strumień od stosu do kolistego prążka, powinny iść znaczny kawał drogi równoodległe do siebie; lub jeśli są dostatecznie izolowane, być zwinięte w rodzaj postronka, aby'wręcz przeciwne działania cząstek dopływającego i odpływającego strumienia na igłę znosiły się zupełnie. Także stos dość daleko od igły ma być umieszczony, aby sam na nią znacznego wpływu odchylają cego nie wywierał. W takim składzie okoliczności działa na igłę magnetyczną tylko elektryczność, krążąca po obwodzie rzeczonego koła. Działanie to na krótką igiełkę daje się sprowadzić do dwóch sił, pędzących jej bieguny prostopadle do płasz.-czyzny koła z równem natężeniem w przeciwne strony, mianowicie północny biegu i igły, odnośnie’ do kierunku strumienia,

1

Electroilymisclie Maiissljostiinmuiigcn v Wilk. Weber. Lipsk. 1852.