FizykaII80801

802

Nawet magnetyzm ziemski można użyć do wywoływania strumieni indukcyjnych. Gdy nadawszy dłuższej nieco cewce galwanicznej położenie magnetycznego nachylenia, wsunie się raptownie pręt miękkiego żelaza do jćj wewnętrznej przestrzeni, natychmiast igła w odległym multiplikatorze, stojącym z cewką w połączeniu, okaże pewne odchylenie, które zamieni się na odchylenie w przeciwną stronę, gdy pręt z cewki raptownie wyjmiemy. Faradaj był pierwszym, który indukcyą strumieni elektrycznych, przez magnetyzm ziemski sprawioną, uważał. Palmieri, fizyk włoski, sporządził później tak zwany ziemski aparat indukcyjny, za pomocą którego bez pośrednictwa miękkiego żelaza wydobywał iskry, sprawiał wstrząśnienia i rozkładał wodę. Dwieście zwojów 1'5 mm. grubego druta miedzianego było nawiniętych na ramkę eliptyczną, która oś większa 2’2, mniejsza 0-6 metrów wynosiła. Oś większa tej elipsy, prostopadła do płaszczyzny magnetycznego południka, służyła za oś obrotu zwojów. Fig. 446 wystawia takowy przyrząd ze zwojami

M

kolistego kształtu, z komutatorem a i galwanometrcm, znajda* jącym się w nieco większem oddaleniu od ramki MN ze zwojami, którą się tak ustawia, aby jej płaszczyzna była prostopadłą do kierunku magnetycznego nachylenia. Jeżeli się os ramki raptownie obróci o 180°, powstanie w zwojach chwilowy strumień, który odchyla igłę multiplikatora o pewien kąt, np* na prawo. Obróciwszy następnie ramkę, w chwili kiedy igła, P°‘