FizykaII73401

728

§ 113. Magnetyczne działanie z dali, równoważne z działaniem zamkniętego strumienia elektrycznego. Solenoidy. Gyro-tropy. Niechaj przewodnik strumienia ma kształt koła {Fig. 398), którego płaszczyzna z magnetycznym południkiem zamyka kąt = 0. Przez środek m tego koła, prostopadle do płaszczyz-

d

ny jego, przechodzi linia prosta AB, na której biegun magnetyczny w punkcie c leży. Biegun ten doznaje od cząsteczki d strumienia -wzdłuż prostej linii cf, leżącej na płaszczyźnie dmc prostopadle do dc, pewnego działania w tym lub owym kierunku, stosownie do jakości magnetyzmu w punkcie c i kierunku, w jakim strumień w onym przewodniku krąży. Wypadkowa wszystkich działań na c pada na linię prostą mc,; zatśin chodzi tu właściwie tylko o sumę składowych z wszystkich wzdłuż mc rozłożonych działań pierwiastkowych. Działanie więc kolistego strumienia na punkt c jest wprost proporcyonalne do obwodu jego, tu-

dm

dzież do wartości ułamka —,— — dn dcm, a odwrotnie pro-

dc

porcyonalne do kwadratu z odległości dc, t. j. działanie w mo-

\hn²

wie będące wyraża się ułamkiem ^ ₃ , którego licznik jest

drugą potęgą promienia onego prądu kolistego, a mianownik trzecią potęgę odległości bieguna magnetycznego od któregokolwiek punktu obwodu jego. Jeżeli odległość incjest za wielka w porównaniu z promieniem dm, zamiast dc można także położyć mc. W takim zaś przypadku uderza podobieństwo tego wyrażenia do onego w § 105, które przedstawia działanie bardzo