FizykaII69201

686

sumie wszystkich; zatem magnetyczne działanie ziemi na każde ciało, którego objętość w porównaniu z objętością ziemi jest bardzo mała, daje się ostatecznie sprowadzić do dwóch równych sił, równoległych a przeciwnych, których punkta przyłożenia zawisły od sposobu uszykowania punktów magnetycznych w przestrzeni danego magnesu.

Fig- 370.

Niechaj NS (Fig. 370) wystawia magnes jakiegobądź kształtu, A i B punkta przyłożenia równoległych, w przeciwnych kierunkach Ax, By czynnych wypadkowych, które z równoczesnego działania wszystkich magnetycznych sił ziemi na wszystkie cząstki ciała NS pochodzą, P zaś wspólną wielkość każdej z tych dwóch wypadkowych. Na mocy § 63 w T. I. dadzą się te siły przy każdem położeniu ciała NS niezliczonemi sposobami bez naruszenia skutku, zastąpić przez dwie inne siły, które działają równoodległe do tamtych i usiłują obrócić ciało NS w tę samą stronę, co one, skoro tylko punkta'przyłożenia A\ B' nowych sił leżą na linii do AB równoodległej, a wspólna ich wielkość P' tak się ma do P, jak AB ; A'B\ t. j. skoro iloczyny P. AB i P'. A' B' są sobie równe. Dajmy na to, że środek ciężkości G ciała NS jest nieruchomy) a ono około mego obraca się na wszystkie strony. Wówczas, magnes za ciało nieważkie uważać i punkta A', B‘ przyłożenia sił na linię, równolegle do AB przez G pociągniętą, przenieść można. Jeżeli on tedy pod wpływem magnetyzmu ziemskiego ma się utrzymywać w równowadze, linia prosta A' B\ a więc także AB otrzymać musi położenie, zgodne z kierunkami J'x', B'y' czyli Ax, By sił magnetycznych ziemi; aby zaś równowaga ta była stateczną, siły w mowie będące muszą dążyć do oddalenia punktu A' od B' czyli A od B. Magnetyzm przeto ziemski, nadający kierunek igle magnetycznej, objawia się jako wypadek dwóch sił wprost sobie przeciwnych, które działając równocześnie na obydwa bieguny igły, sprawiają, że na północnej półkuli ziemi koniec igły północny, a na południowej południowy chyli się pod poziom miejsca zupełnie tak, jakto być powinno, jeśli ziemia jest wielkim magnesem majęcym bieguny znacznie od siebie od-