FizykaII72001

714

714

K_

HM

magnetycznego, który wisi poziomo i samemu tylko wpływowi magnetycznej siły ziemi jest zostawiony, a oprócz tego także jeszcze odchylenia « igły zboczenia, które właśnie ten pręt sprawia, jeśli się go do niej w stałćm położeniu przybliży w którykolwiek z opisanych wyżej (§ lOó) dwóch sposobów i każdy raz odległość x jego środka od punktu obrotu igły zboczenia wymierzy. Pierwsze postrzeżenie wiedzie do poznania wartości iloczynu HM z poziomej składowćj magnetyzmu ziemskiego i z magnetycznego momentu pręta; drugie zaś do znajomości . M

H

ilorazu -7- tych . dwóch ilości; gdyż z wzoru t — n

otrzymujemy HM =

tań o] =

’

M

Hx³

a z wzorow

tan co'

2M

Hx³

M

—— = x³ tan co = ¹L x³ tan co'.

H    ^/2

Znając zaś iloczyn dwóch nieznarych ilości i iloraz tychże, łatwo wynaleść te ilości same.

Zmian poziomćj składowej magnetyzmu ziemskiego dochodzi się, obserwując zmiany położenia równowagi magnetycznego pręta poziomego, na dwóch do siebie równoodległych nitkach zawieszonego, który wskutek położenia linii, łączącćj górne pun-kta zawieszenia, jest przymuszony zajmować ciągle prostopadłe prawie położenie do magnetycznego południka (Magnetometr dwunitkowy) ¹). Zmiana kierunku poziomej składowćj magnetyzmu ziemskiego ma bardzo mały wpływ na położenie równowagi takiego pręta, lecz położenie jego zaraz się zmienia, skoro tylko natężenie tćj składowćj dozna choćby małćj zmiany.

Staranne i na bardzo wielu s^facyacli magnetycznych robione postrzeżenia okazały: a) że tak zboczenie, jako tćż nachylenie magnetyczne w różnych miejscach na ziemi jest rozmaite. Zboczenie w Europie i Afryce jest zachodnie, w Azji i. w Ameryce wschodnie; nachylenie zaś na tak zwanym równiku magne- , tycznym = 0. Jak bowiem u każdego magnesu, tak też na około ziemi napotykamy linię krzywą, wzdłuż, którćj nie ma żadne-

1

Ob. tom dodatkowy i Result. d. magu- Eeob. v. Gauss u. Weber.