393

nionego limfą. Materiał z części chorobowo zmienionych można użyć do identyfikacji serologicznej.

Zakażanie osesków mysich. Jest to bardzo dobra i stosunkowo tania metoda. Wrażliwość tych zwierząt wyrażona w ID równa się wrażliwości bydła. Wadą metody jest duża liczba nieswoistych padnięć oraz kanibalizm matek. Zakaża się co najmniej 10 osesków (nie starszych niż 2 dni) jednym badanym materiałem podskórnie lub dootrzewnowo, dawką 0.1 ml. W pozytywnym przypadku występują 2wykle po 2 -5 dniach objawy niedowładów i porażeń. Padłe myszy bada się za pomocą odczynów serologicznych.

Zakażanie hodowli komórek. Najczęściej używane są hodowle komórek nerki cielęcia lub świni, a także nerek noworodków chomików (BHK). Wirus powoduje wyraźny efekt cytopatyczny, co ułatwia zarówno izolację, jak i identyfikację. Hodowle narządów bydła in vitro mogą oddać pewne usługi w różnicowaniu niektórych zjadliwych i atenuowa-nych szczepów wirusa — te drugie namnażają się słabiej.

Charakterystyczną cechą wirusa pryszczycy, odróżniającą go od enterowirusów, jest jego wrażliwość na trypsynę. Sposób wykonania próby jest następujący (Matheka i wsp.). Materiał badany (zakażone hodowle komórek) zamraża się do — 20'C, po rozmrożeniu wiruje przy 3000 obr./min przez 20 minut. Supematant rozcieńcza się 1:10 w PBS, o pH 7.6, i przenosi po 2 ml tego rozcieńczenia do dwu probówek. Następnie do jednej z nich dodaje się 2 ml 0.25% roztworu trypsyny „Difco” w PBS, a do drugiej, kontrolnej, 2 ml samego PBS. Obie probówki zamyka się korkami i inkubuje w łaźni wodnej o temperaturze 37°C przez 30 minut, po czym przenosi je do wody z lodem, sporządza rozcieńczenia i określa miano wirusa.

Badanie serologiczne

Określanie obecności i ilości przeciwciał w surowicy zwierząt Sianowu cenną metodę diagnostyczną w tych przypadkach, gdy nie udaje się izolacja wirusa.

Odczyn w iązania dopełniacza jest prostą i szybką metodą, a podwyższenie czułości odczynu uzyskuje się przy użyciu „zimnego"' wiązania dopełniacza.

Odczyn seroneutralizacji wykonuje się w hodow-lach komórek.

Odczyn ten i odczyn ochronny, wykonywane na ssących myszach, stanowią czułą metodę wykazywania przeciwciał (Cunha i Honigmann). Odczyn ochronny — SP (serum-protection test) wykonuje się przez podskórne wprowadzenie ssącym białym myszom w wieku 7—8 dni, po 0,1 ml nic rozcieńczonej surowicy. Po godzinie zakaża się je dootrzewnowe dawką 0,05 ml odpowiedniego seryjnego rozcieńczenia wirusa. Kontrolę stanowią myszy otrzymujące zamiast surowicy płyn fizjologiczny, a następnie zakażane tymi samymi rozcieńczeniami wirusa.

Ostatnio wykazano zgodność testów EL1SA i SN.

Piśmiennictwo. 1. BARANOWSKI Cz.: Diagnostyka typów wirusa pryszczycy stosowana w Zakładzie Pryszczycy l\Vct. Instrukcja. 1964. — 2. BOI IM II. O., KREBS H.: Beri. Munch. Tierar/tl. Wschr. 87. 410. 1974. — 3. COTTRAL Ci. H. (red.): Manuał of standardi/ed methods for vctcrinary microbiology. Comstock Cnmell University Press, lthaca 1978. — 4. CUNHA R.G., HONIGMANN M.N.: Am. J. Vet. Res. 99, 371, 1963.

—    5. MATHF.KA II. D., MAYR A.. BÓGEL K.: Zbl. Baki. I. Orig. 187, 137, 1962.

—    6. SJURIN W. N., IWANOWA G. A.. KRASNOBAJEW E. A., FOM1N J. W.: Labora-

tomaja diagnoslika wirusnych boleznicj żywotnych. Kolos, Moskwa 1972.    7. WILLIAMS D. R., BI.RROWS R.: Arch. Ges. Yirusforsch. 37. 145, 1972.    8. WI ITMAN G..

REDA I.M.: Zbl. Vet. Med. 19B, 764, 1972.

Rinowirusy zwierząt

Wirusy te izolowano u bydła i koni z przypadków schorzeń górnych dróg oddechowych. Wykazują powinowactwo do narządu oddechowego, działanie cytopatogennc w hodowlach komórek, oporność (jak wszystkie pikornawirusy) na działanie chloroformu, lecz różnią się od enterowiru-sów wrażliwością na niskie pi! i słabszym namnażaniem się w temperaturze 37 'C niż w 33,5°C.

Do izolacji rinowirusów u bydła używa się hodowli komórek nerki cielęcia, u konia hodowli komórek nerki konia, małpy oraz komórek HeLa. Materiał do badania stanowi wypłuczyna, wymaz albo wydzielina z jamy nosowej. Wskazane jest inkubowanie zakażonych hodowli w temperaturze 33,5 C. ćo zwiększa szanse izolacji i stwarza warunki optymalne do wystąpienia wyraźnego efektu cytopatycznego.

Identyfikację wirusa wykonuje się w odczynie seroneutralizacji. Mieszaniny rozeieńczcń surowicy z badanym wirusem (100 TCID₅₀) inkubujc się w łaźni wodnej (37'C) przez 10 minut, a następnie w temperaturze pokojowej przez 20 minut, po czym zakaża się hodowle.

393