94298801

672 A. ROSNĘII

skupia się na mniejszej przestrzeni. To też dzieje się wśród porodu. Łatwo zrozumieć, że jeśli zawartość macicy wysuwa się z jamy macicznej do pochwy, jama ta staje się coraz mniejsza, a przez to ściana coraz więcej skupiona. Ale nawet wówczas kiedy zawartość macicy do pochwy nie wchodzi, jama macicy zmniejsza się a mięsień pracujący skupia się dzięki temu, że pociągając szyję ku górze i wdziewając ją na jaje sam zesuwa się z dolnego bieguna jaja i obejmuje przez to coraz mniejszą część pierwotnej zawartości. Ta czynność skupiania się (retrakcyi), właściwa mięśniowi macicznemu, jest niezmiernie ważną. Ona tc zapobiega krwotokowi po oddzieleniu się łożyska przez to, że przesunięte mimo siebie pęczki i blaszki mięśniowe zmieniają przebieg naczyń w ścianie macicznej i zaciskają je. Retrakcya (skupienie się) i kontrakcya (skurcz) są więc dwoma absolutnie różnemi pojęciami, przyczem uwzględnić należy, że skurcz jest czynnikiem powodującym skupienie się, zretrahowany jednak mięsień okazuje w dalszym ciągu skurcze i przerwy.

Zachodzi pytanie jaki aparat nerwowy jest czynny przy porodowej pracy mięśnia macicznego. Tak doświadczenia na zwierzętach jak i spostrzeżenia kliniczne dowodzą, że ani w mózgu, ani w rdzeniujpacierzowym nie znajduje się ośrodek dla skurczów porodowych. Szukano go w zwojach nerwowych leżących z tyłu i z boku poza szyją maciczną, zwoju, w skład którego wchodzą obok nerwów sympatycznych, które są w przewadze, włókna nerwów rdzeniowych, a mianowicie 3-go i 4-go krzyżowego. Ale doświadczenia, w których usuwano i te zwoje, zwane zwojami Fran-kenhausera, a w których mimo to poród odbywał się prawidłowo, zdają się przemawiać przeciw temu, jakoby w nich leżał ośrodek regulujący pracę mięśnia. Sprawa ta nie jest dotychczas należycie wyjaśnioną.

Nie wiemy też dotąd, dlaczego skurcze porodowe rozpoczynają się po upływie 10 miesięcy księżycowych ciąży, jednem słowem nie znamy przyczyny wywołującej poród. Liczne hipotezy, których tu nie wyliczamy, nie tłómaczą tego faktu dostatecznie.

5. Połóg.

Narządy płciowe a szczególnie macica, przerosła bardzo znacznie podczas ciąży, ulega po porodzie regres\^Ti, przyczem organa\ rodne powracają do stanu, w jakim były przed ciążą. Ten okresj