930
zatem powietrze w t zamknięte, zostawało poci ciśnieniem atmosfery. Po oznaczeniu punktu (ń) na podziałce; cło którego rtęć w rurce t sięga, wpuszcza się kilka kropel wody do rurki s i otwiera znowu kruczek ?■, aby przez upuszczenie rtęci z tego aparatu wprowadzić wodę ' do rurki t. Po niejakim czasie, gdy para z niej powstała dojdzie do maximum prężności w górnej części rurki t, nalewa się rtęci do rurki s dopóty, aż ona w rurce t znowu do punktu n podniesie się. Wówczas rtęć w rurce s wyżej punktu n stać będzie o słupek, którego wysokość równa prężności pary w panującej temperaturze. Przy -j- 20° C, ma on wysokość 17 • 39mm, jak to już wyżej wspomniano. Na drodze licznych doświadczeń przyszli fizycy do poznania następujących praw, którym .pary różnych cieczy podlćgają:
1) W każdej temperaturze, począwszy od pewnego stopnia, z dostatecznej ilości cieczy utworzy się w próżnej przestrzeni zawsze pewna niezmienna ilośćpary, której gęstość i prężność jest największa, jaka w tćj przestrzeni przy onej temperaturze panować może. Jestto tak zwane maximum temperaturze odpowiednie, które zawisło jedynie tylko od natury cieczy i od jej temperatury. Gdy para w jakiej przestrzeni dojdzie do tej największej swej prężności, mówimy, że ta przestrzeń jest nią nasycona, a parę w tyni stanie będącą nazywamy też parą nasyconą. Ściśnienie takiej pary, albo dodanie do nićj nowej ilości tejże, sprawi tylko, że część, przewyższająca owo maximum, skropli się, a leszta onej zachowa poprzednią gęstość i prężność swoją, temperaturze odpowiednią. Prężność i gęstość nasyconej pary, a tem samem objętość jedności wagi onej, nie zależy od objętości całej masy cieczy i pary, do której ona należy, lecz zawisła tylko od temperatury; zatem objętość jedności wagi pary nasyconej jest niezmienna przy stałej temperaturze. Jeżeli zaś para nasycona nie zostaje w zetknięciu ze swoją cieczą, wówczas jej zachowanie podobne jest do zachowania się gazów statecznych; mianowicie z powiększeniem objętości śród utrzymywania stałej temperatury zmniejsza się prężność i gęstość pary, a objętość jedności wragi onej powiększa się. W takim zaś razie nie jest ona już więcej nasyconą, a objętość jedności wagi takiej pary nie zawiera już tyle wody w stanie powietrznym, ileby jej w równćj tem-