94299501

ROZDZIAŁ XX.

ŚMIERĆ.

Napisał

Prof. Dr. Włodzimierz Sieradzki.

Rozpatrując przebieg życia ustroju ludzkiego, zauważa się, że każdy osobnik w zwykłych warunkach przechodzi przez trzy okresy a mianowicie: okres rozwoju, okres dojrzałości i okres starzenia się, który ostatecznie kończy się śmiercią. Okresy te charakteryzują odpowiednie znamiona anatomiczne i fizyologiczne, przedstawiające historyę rozwoju osobnika w całem bogactwie i rozmaitości jej szczegółów. Podstawą a zarazem i wyrazem tych zjawisk związanych z histuryą rozwoju osobnika jest właściwy dla każdego okresu życia stosunek między procesami stanowiącymi przemianę materyi i energii. W pierwszym okresie życia przeważają procesy anaboliczne czyli assymilacyi, stąd wzrost i rozwój (anaplazya), w drugim istnieje pomiędzy procesami assymilacyjnymi a dyssymilacyj-nymi zupełna równowaga, w trzecim wreszcie procesy kataboliczne uzyskują stanowczą przewagę nad anabolicznymi a następstwem tego jest zanik ustroju (kataplazya), obniżenie się energii życiowej i wreszcie śmierć, gdy różnica między tymi oboma szeregami procesów życiowych stanie się zbyt wielka. Ta okresowość czyli cyk-liczność w historyi życia osobnika jest zjawiskiem zupełnie normal-nem, fizyologicznem i choćbyśmy ustrój postawili w jak najlepsze warunki zewnętrzne, gdyby więc żadne zaburzenia chorobowe nie zakłóciły fizyologicznego biegu procesów życiowych, mimo to nieuchronnie czeka go organiczna śmierć, jako zakończenie cyklu życiowego.