94299901

SMIFRC 683

płciowym, tam nie widzi się śmierci, aczkolwiek dany osobnik, jako taki, faktycznie przestaje istnieć.

W ustrojach wysoko złożonych postępuje indywidualizacya nietylko poszczególnych komórek w stosunku do całego ustroju, ale również toczy się ona i w każdej komórce ustrojowej samej dla siebie i to zależnie od rodzaju komórek nierównomiernie, w jednych wcześniej, w drugich później, prowadząc dc dy^harmonii i utraty zdolności różnych funkcyi, a w szczególności zdolności mnożenia się. Komórki niejako najwięcej w ustroju zindywidualizowane, najwyżej same dla siebie zorganizowane fjak n. p. komórki nerwowej, najwcześniej też okazują wewnętrzną śródkomórkową indywidualizyacyę swych cząstek, a więc i dysharmonię i utratę zdolności regeneracyjnej.

W ten sposób na zasadzie ciągłej zmiany w pewnym nieodwracalnym kierunku, jako istocie życia, w ustawicznej indywidua-lizacyi wszystkich komórek ustroju i ich cząstek, jako cechy orga-nizacyi wszelkich tworów żyjących, znaleść można już źródło i genezę śmierci ustroju, wytłumaczyć jej konieczność i nieuchronność.

Niektórzy badacze starali się w konkretnych przejawach życia ustroju przedstawić ten wpływ organizacyi na powstawanie śmierci, a w szczególności poddano bliższym rozważaniom w tym względzie fizykalne stosunki wzrostu ustroju i cały jego mechanizm.

I tak Yerworn podnosi, że podczas gdy powierzchnia komórki wzrasta w stosunku kwadratu, to cała masa w stosunku sze-ściościanu, a wskutek tego powierzchnia ta po pewnym czasie nie może już wystarczyć na odżywienia tak powiększonego ciała komórkowego. M śl tę rozwija do najdalsz3^Tch konsekwencyi i względem ustrojów o najwyższej organizacyi Muhlmann. tłumacząc fizykalnymi warunkami wzrostu nie tylko powstanie i konieczność śmierci, ale przebieg i następstwo wszystkich procesów starzenia się występujących w poszczególn}^ narządach ustroju, a poprzedzających śmierć na długi czas przed jej nastaniem. Według jego wywodów, popartych odpowiedniemi obliczeniami^Ł), tkanki i narządy, oddalone najwięcej od powierzchni (zewnętrznej i wewnętrznej) ciała,

*) Muhlmann oblicza, że u człowieka układ nerwowy centralny bezwzględnie kończy swój wzrost w drugim dziesiątku lat, względnie zaś t. j. w stosunku do całej wa^i ciała już w pierwszych latach życia.