Magazyn6
2101

513

BRABANCJA — BR VTCANU ION

Brabancja.

Kraina na opadającej ku pin. zachodowi nizinie belgijsko-holenderskiej — o pow. ir 211 km’ i 3 7°5°oo mieszk. (1931). Początkowo samodzielne księstwo — należy zkolei do domu burgundzkiego, Habsburgów hiszpańskich, unji belgi jsko-holend. i wreszcie do Belgji i Holandji. Obecnie dzieli się na: 1) holenderską prowincję pin. B.,    2) belgijską prowincję Antwerpji

i 3) belgijską B. (Bruksela). Niegdyś w znacznej mierze obszar bagienny — dziś osuszony — przedstawia kraj w części belgijskiej niesłychanie ludny (prow. B. 519 — prow. Antwerpj, 418 mieszk. na km^:) — o niezwykle bogatej sieci komunikacyjnej — wysoko postawionym przemyśle fabrycznym, wśród którego na czoło wysuwa się przemysł szklarski, chemiczny i tkacki, a także przemysł rękodzielniczy (słynne koronki brabanckie). B. jest przytem krainą o dużej wydajności rolniczej oraz roz-winiętem piwowarstwie i cukrownictwie. Miasta ważniejsze — Bruksela, Louvain (dawna stolica księstwa B. z XV w.), Ma-lines i t. p.

Literatura: Geogr. Univer»e2le. Paru 1928.

Gorz.

Braminizm.

Religja Hindusów, czci najwyższą trójcę: Brahma (stwórca) -f- Wisznu (zachowawca) -f- Siwa (niszczyciel) =Trimurti. Świątyń Brahmy prawie niema, świątyń Wisznu i Siwy są tysiące. Tej trójcy podporządkowane są liczne bóstwa niższe: bogk.i piękności Lakszmi. bóg kupców Ganesia. Czczeni przez Arjów starożytnych bogowie przyrody (Agni, bóg ognia; Indra, bóg burzy) są w zapomnieniu. Zato rozpowszechnił się kult bogim Kali, małżonki Siwy.

W. Go.

Branting Hjalmar.

B. polityk szwedzki (1860 -1925). Wychowany w otoczeniu arystokratycznem, oddał się od 1883 r. agitacji socjalistycznej. Ale do marksowskiego materjalizmu dziejowego odnosił się zawsze krytycznie, nie uznawał niemożności godzenia przeciwieństw klasowych. Był za zdobyciem władzy przez socjalizm nie w drodze gwałtu, lecz Iegalnemi środkami pokojowemi, wo-góle był człowiekiem kompromisu i pacyfistą. Główny twórca socjalne -demokr. partji Szwecji (1889) i jej przywódca (oficjalnie dopiero od 1907), posłował od 1897 dc izby niższej Riksdagu, gdzie był pierwszym socjalistą. Walczył o poprawę bytu robotników oraz — wespół z liberałami — o powszechne prawo wyborcze i rządy parlamentarne (dążenia republikańskie zczasem w praktyce zarzucił). Szeregiem strajków masowych wymógł na przedsiębiorcach podwyżkę plac robotniczych i poprawę innych warunków pracy. Powszechność prawa głosowania osiągnięto w 1909, uzupełniono w 1918—23, parlamentaryzacja rządów nastąpiła w czasie wojny światowej. P >dczas wojny, ciążąc ku demokracjom zachodnim, B- przeciągnął szwedzką socj. dem. na stronę Ententy — wbrew konserwatystom. Dążąc do odbudowania rozbitej II międzynarodówki, był jednym z inicjatorów międzynarodowej konferer. ;ji socjalistycznej w Sztokholmie (sierpień 1917), która się nie udała, bo rządy St. Zjedn. Ameryki, W. Brytanji, Francji, Włoch odmówiły delegatom paszportów. Jako pierwszy mini-ster-socjalista, piastował od paźdz. 1917 do stycznia 1918 tekę finansów w liberalno-socjahst. gabinecie Edena, skąd ustąpił wskutek rozdwojenia w partji, wywołanego przez rosyjską rewolucję bolszewicką (B. był jej przeciwnikiem). Po wojnie należał do tych, którzy najbardziej przyczynili się do przystąpienia państw neutralnych do Ligi Narodów. Był odtąd przedstawicielem Szwecji w zgromadzeniu Ligi, gdzie odgrywał b. czynną rolę jako szermierz pacyfizmu. Bezskutecznie próbował — w tym duchu — doprowadzić do porozumienia francusko-niemieckiego. Był premjerem trzech pierwszych gabinetów socjalistycznych: od marca do października 1920, od października 1921 do kwietnia 1923, od października 1924 do stycznia 1925, kiedy z powodu choroby złożył premjerostwo, pozostając członkiem rządu.

Literatura: Bobaaja Sowieck.Enciklop. VII.art. Branting. — Larou^n Meniuel. VI. 1923—25. ort. Braming — Noi mag, Denmark.Sweden in the World War. London 1928. — Tkyaełtea t\: Hjalmar Branting. 2 wgd. 1920.

St. A. Croniowski.

Br&tianu łon.

Rodzina BrStianu dała Rumunji kilku wybitnych ludzi: Dymitr B. (1818—92) odograt dużą rolę w narodowym ruchu zjednoczenia rumuńskiego i w rewolucji

Encyklopedja nauk politycmych. 33