69
ELEKTRYFIKACJA
wanie i do elektrowni zawód. Mimo kryzysu, sprzedaż energji elektr. przez wytwórnie zawodowe rozpatrywanej wielkości rosła prawie bez przerwy z roku na rok, a średnie ceny sprzedażne i kWh spadały. Ogólne zestawienie danych liczbowych podajemy z uwagą, że elektrownia okręgowa w Chorzowie potraktowana jest osobno, a to ze względu na jej niewspółmiernie duży obrót w porównaniu z innemi wytwórniami. — Uderza wielka różnica między średniemi cenami tej elektrowni, a resztą elektrowni zawodowych o mocy powyżej iooo kW.
Sprzedaż energji elektryczn. przez elektrownie zawodowe (bez elektr. w Chorzowie).
Rok |
Energja sprzedana |
Wartość w milj. zl |
Średnia cena 1 kWh | ||
milj. kWh |
w stosunku do 1928 % |
gr |
w stosunku do 1928 % | ||
1926 |
240,6 |
6l |
73.4 |
30.5 |
108 |
1927 |
3I3.8 |
80 |
92,7 |
29.5 |
IOI |
1928 |
394.2 |
IOO |
H5.4 |
29.3 |
IOO |
1929 |
456.5 |
Il6 |
132.3 |
29,0 |
99 |
1930 |
497.6 |
126 |
I44.I |
28,9 |
99 |
1931 |
512,1 |
130 |
142,1 |
27,8 |
95 |
1932 |
483.8 |
123 |
128,7 |
26,6 |
91 |
1933 |
493.6 |
125 |
118,3 |
24,0 |
82 |
1934 |
54i,2 |
137 |
U7.7 |
21,7 |
74 |
Sprzedaż energji elektryczn. przez elektr. okręgową w Chorzowie.
Rok |
Energja w milj. kWh |
Wartość milj. zł |
Średnia cena 1 kWh gr |
1926 |
345,3 |
20,2 |
5.85 |
1927 |
469.3 |
25.3 |
5,39 |
rg28 |
459.8 |
27,8 |
6,04 |
1929 |
418.9. |
29.9 |
7.11 |
1930 |
266,0 |
24,4 |
9,17 |
1931 |
260,8 |
22.3 |
8,54 |
1932 |
221,0 |
19.7 |
8.91 |
1933 |
192.7 |
15.0 |
7.78 |
1934 |
183,1 |
14,6 |
7,98 |
Wytłumaczenie tego zjawiska jest łatwe. Jak widzieliśmy poprzednio, elektrownia Śląskich Zakładów Elektr. w Chorzowie należy do tych wytwórni, które powstały z przemysłu i pracują dla niego, a przemysł nie może pracować bez taniej energji elektr. Taryfy tej elektrowni w 1934 r. były następujące: najwyższe dla światła — 58 gr, najwyższe dla siły — 37 gr i najniższe dla zbytu hurtowego — 4,5 gr. Bezpośredni zbyt energji dla światła stanowi w tej wytwórni zaledwie 9,4%. Udział elektrowni chorzowskiej w ogólnej sumie sprzedanej energji w kraju w rozpatrywanym okresie wprawdzie zmalał o 57%, tem niemniej wynosi jeszcze obecnie 25,3%.
21 elektrowni tej grupy jest własnością Związków Samorządowych, reszta t. j. 18 należy do kapitału prywatnego. Udział elektrowni samorządowych w ogólnej (łącznie z elektrownią w Chorzowie) sprzedaży energji elektr. w 1926 r. wyraził się liczbą 68 166000 kWh (11,6% całości) o wartości 20,7 miljon. zł (22,1% całości). W 1934 r. ilość energji sprzedanej przez samorządy wyniosła 187685000 kWh (25,9% całości)
0 wartości 46,3 miljon. zł (35% całości).— Z elektrowni, należących do kapitału prywatnego, 16 jest własnością spółek akcyjnych a 2 — spółek z ogr. odpx>w. Poza tem mieliśmy na 1 stycznia 1935 r. 3 spółki akc., eksploatujące 3 zakłady rozdzielcze. Ogólna moc elektrowni akcyjnych wynosiła 343000 EW (53% ogólnej sumy wszystkich elektrowni zawód.) z produkcją (łącznie z energją otrzymaną zzewnątrz) — 668,8 miljonów kWh; wartość energji sprzedanej przez wszystkie sp. akc. wyniosła 112,2 miljon. zł. Akc. spółki elektr. obróciły 60,9%-ami ogólnej ilości energji wytworzonej przez wszystkie elektrownie zawód. Spółki te zainwestowały w elektryfikacji ogółem 522 miljony zł, z czego na kapitał akc. przypada ok. 186,8 miljon. zł, na amortyzację urządzeń ok. 178,2 miljon. zł, na kapitały: zapasowy, odnowienia, dyspozycyjny i t. d. — 115,3 miljon. zł; zadłużenie ich wynosiło 147,3 miljon. zł.
Z pośród elektrowni zawód, o mocy powyżej 1000 kW zapoznamy się jeszcze z kilkoma z tych, które obsługują największe nasze miasta. — W pierwszem zestawieniu znajdujemy ilości zużytej energji na końcu
1 początku rozpatrywanego 10-lecia. Naogół przyrost zużycia energji jest wielokrotnie szybszy od przyrostu liczby mieszkańców. Przeciętnie dla wszystkjch miast zużycie prądu wzrosło o 117,8%, gdy zaludnienie wzrosło tylko o 16,5%. Najmniejszy przyrost obserwujemy w Wilnie i w Warszawie, największy — w Łodzi. Interesujący jest podział energji wdg. celów zużycia. W 1934 r. zużyto na światło i potrzeby gospodarstwa domowego 90,6 miljonów kWh, na siłę i inne cele — 185,4 milj. kWh.