Magazyn6F501

461

GÓRNICTWO I HUTNICTWO

TAB. II. WYDOBYCIE RUDY CYNKOWO-OŁO-WIANEJ W B. KONGRESÓWCE W TYS. TONN

Rok	Ruda surowa	Ruda wz	bogacona
		cynkowa	ołowiana
1913	69,1	47.7	2,9
1922	64,1	26,1	o.4
1925	59,8	5Ł2	i.7
1929	76,2	^8.7	o.7
1930 1932 \	75,8	16,6	3.3
*935 > *936 J	wydobycia nie było

c) Małopolska posiada skupienia rud w dwóch okręgach: w okolicach wsi Czy-żówka, Lgota, Psary, Czerna oraz w okolicach Dlugoszyna, t. zw. niecka długo-szyńska. Dla obu tych obszarów charakterystyczne jest bardzo nieregularne rozmieszczenie utworów rudonośnych oraz wielka ilość wody, która w wielu wypadkach wprost uniemożliwia eksploatację. Dzięki temu, że obszary te leżą na dosyć wysokim poziomie, górne warstwy rudonośne nie mają tak silnego dopływu wody i są już prawie zupełnie wyczerpane. Niższe poziomy mają bardzo wielką ilość wody, dochodzącą do 40 m* na minutę, jak np. w kopalni Matylda koło Chrzanowa. Zawartość cynku jest bardzo różna, przeciętnie nie przekracza jednak 10—12%, chociaż zda rzają się skupienia, gdzie dochodzi ona do przeszło 20%. W niecce długoszyńskiej w Kątach wydobywano rudę ołowianą. W kopalni Matylda zawartość ołowiu w masie rudnej wynosiła ok. 10% przy zawartości cynku ok. 3%. W miarę jednak odbudowy tego gniazda zawartość rudy ołowianej zmniejszała się, natomiast wzrastała zawartość cjmku.

Wydobycie rudy cynkowo - ołowianej w Małopolsce, skutkiem wielkiej nierówno-mierności zalegania i dużego dopływu wody, odbywało się w bardzo ograniczonych rozmiarach i poważnego przemysłowego znaczenia nigdy nie miało. Największą kopalnią w tej dzielnicy była kopalnia Matylda w Kątach koło Chrzanowa, należąca obecnie do sp. Gitsche; roczna produkcja tej kopalni dochodziła do 7 000 tonn rudy wzbogaconej. Kopalnia ta w 1918 r. została zatopiona: po odwodnieniu została ponownie uruchomiona w połowie 1927 roku, skutkiem jednak coraz większego zubożenia rudy w ołów i niezmiernie wielkiego dopływu wody została zatrzymana w 1930 r. i do dziś pozostaje nieczynna. Inne kopalnie, które nie dawały poważniejszych ilości, obecnie również nie pracują.

Wydobycie rudy cynkowo - ołow ianej w Małopolsce przedstawiało się następująco (w tys. tonn):

TAB. III. WYDOBYCIE RUDY CYNKOWO-OŁOWIANEJ W MAŁOPOLSCE W TYS. TONN

Rok	Ruda surowa	Ruda wzbogacona
		cynkowa	ołowiana
1913	22,6	J.5	7.*
1922	0.4		.
1925	brak danych
1929	99.7	-	9.0
1930	32,2	-	—
1932 I
*935 f	wydobycia nie		było
1936 J

Ogólne wydobycie rudy wzbogaconej w całej Polsoe wynosiło (w tys. tonn):

TAB. IV. OGÓLNE WYDOBYCIE RUDY WZBOGACONEJ w CAŁEJ POLSCE W TYS. TONN

Rok	Ruda wzbogacona
	cynkowa	ołowiana
1913	501.7	57.2
1922	238.6	*5.7
1925	375.3	20,7
1929	370.5	16,0
*930	4I2#2	*7.*
1932	73.*	5.5
*935	*37.9	6,i
*936	*43.3	5.9

2. Wzbogacanie rud i przygotowanie do wytapiania. Jak już było wskazane wyżej, rudy cynkowo-ołowiane wydobywane są w takiej postaci, że wymagają specjalnego przygotowania w celu oddzielenia poszczególnych pierwiastków cynku i ołowiu oraz podniesienia ich zawartości w rudzie. Robi się to przy pomocy t. zw. płókania rudy, które jest oparte na dwóch zasadach: 1) na różnym ciężarze właściwym tych dwóch metali i skały płonnej, t. zw. płóczka grawitacyjna i 2) na właściwości pewnych gatunków rud wypływania na wierzch przy mieszaniu ich ze specjalnie wywoływaną w mieszaninie pianą, t. zw. płóczką flota cyjną.