580
HARCERSTWO
duchowych i fizycznych wśród członków. Metoda ta polega na samowychowaniu przez gry w atmosferze trzeźwego idealizmu.
Zasadę samowychowania wprowadza w życie skauting przez łączenie młodzieży w drobne grupy („zastępy") złożone z 6 do io osób, które z pośród siebie wybierają wodza i pod okiem instruktora, odgrywającego rolę przyjaciela, starają się szlachetnie współzawodniczyć w ćwiczeniach z po-dobnemi sobie grupami, a w czasie gawęd przy ognisku lub zimą w świetlicy („izbie") omawiają wspólne przeżycia i zagadnienia ideowe, oo zmusza do refleksji i ułatwia krystalizowanie światopoglądu.
Dobór gier i ćwiczeń jest ustopniowany według zainteresowań danej fazy rozwojowej chłopca czy dziewczęcia. Nacisk położony jest na gry ruchowe i wycieczki, umożliwiające obcowanie i zapoznawanie się z przyrodą, a prowadzące do umiłowania kraju rodzinnego, jego obrony oraz poznania potrzeb społecznych i umiejętności im zaradzenia.
Idealizm przejawia się w uwzględnianiu: a) religijności praktycznej, b) demokra-tyzmu, opartego na chrześcijańskiem pojęciu braterstwa między ludźmi i narodami, c) apolitycznej, bezinteresownej, obywatelskiej służby własnemu państwu i społeczeństwu, d) kształcenia charakteru przez sa-moopanowanie, codzienny „dobry uczynek" oraz dążenie do osobistej dzielności, rzetelności i zaradności życiowej.
H. polskie ujęło ideologję skautową w następującą formę, która niewiele odbiega od wzoru angielskiego: Przyrzeczenie harcerskie: „Mam szczerą wolę całem życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym prawu harcerskiemu". Prawo harcerskie: i) Harcerz służy Bogu i Polsce i sumiennie spełnia swoje obowiązki. 2) Na słowie harcerza polegaj jak na Zawiszy. 3) Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim. 4) Harcerz miłuje bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza. 5) Harcerz postępuje po rycersku. 6) Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać. 7) Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym. 8) Harcerz jest pogodny i wesoły. 9) Harcerz jest oszczędny i ofiarny. 10) Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynku, nie pali tytoniu i nie pije napojów alkoholowych.
Twórcą metody i inicjatorem całego ruchu skautowego jest generał angielski Robert Baden Powell, lord of Gillwell, ur. 22. II. 1857. On to po szeregu prób w latach 1880 do I9°7 z młodzieżą wojskową i grup>ami małych chłopców, którzy jak np. w czasie oblężenia Mafekingu (Płd. Afryka, 1899) oddali mu znakomite usługi, wydaje w 1908 r. podręcznik wychowawczy pod tytułem: „Scouting for Boys“, zawierający wytyczne nowego ruchu i rzucający podwalinę pod nową, niezależną od wojska, organizację wychowawczą. W roku następnym zakłada Związek Skautów, obejmujący obok młodzieży osoby starsze, czuwające nad ruchem. W roku 1910 wycofuje się z wojska, by się poświęcić zupełnie organizacji, która znajduje naśladowców w Europie i Ameryce. W roku 1913 dwadzieścia narodów przysyła swe reprezentacje na zlot skautów angielskich w Birmingham. Równocześnie generał Baden Powell organizuje ruch dziewcząt, na którego czele staje jego żona. Po wojnie światowej, która wykazała wartość obywatelską i wojskową młodzieży skautowej, generał Baden Powell kładzie nacisk na szerzenie idei pokoju, ku czemu ma służyć Międzynarodowe Biuro Skautowe z siedzibą w Londynie. Międzynarodowe zloty (t. zw. „Jamboree") odbyły się: i924wDanji, 1929 w Anglji, 1933 na Węgrzech, 1937 w Ho-landji. Liczba skautów wynosi około 4 mi-1 jonów.
W Polsce ruchem skautowym zainteresowały się organizacje młodzieży o pókrew-nem nastawieniu ideowem, w pierwszym rzędzie org. niepodległościowe, zarówno tajne: „ZET", „O. M. N", „PET", „Zarzewie", jak i jawne: „Sokół", „Eleusis". Przyswojenie systemu dokonało się szybko, zwłaszcza po przetłumaczeniu „Scouting for Boys" przez A. Małkowskiego, jednego z najpierwszych i najczynniejszych inicjatorów ruchu harcerskiego. We Lwowie 1910, a w 1911 r. niemal równocześnie we wszystkich zaborach powstały (przeważnie tajne) pierwsze drużyny skautowe. Przoduje Małopolska, gdzie oficjalnie opiekę nad drużynami roztacza „Sokół". Z chwilą wybuchu wojny młodzież skautowa z Małopolski gromadnie wstępuje do legjonów. W Polsce centralnej, zajętej przez Niemców i Austrjaków, wskutek odmiennych prądów politycznych, nurtujących w społeczeństwie,