Magazyn6�301

799

IZBY ROLNICZE

samorządowe (rady powiatowe). MinisLer Rolnictwa i R. R. może mianować radców według swego uznania, jednak w ogólnej liczbie — nieprzekraczającej połowy (50%) radców pochodzących z wyborów.

Z czynnego prawa wyborczego do izby korzystają (w radach powiatowych i organizacjach rolniczych) rolnicy, będący właścicielami, dzierżawcami, kierownikami bądź użytkownikami gospodarstw rolnych w okręgu izby, bądź też osoby pracujące w okręgu izby w dziedzinie rolnictwa, a posiadające wyższe wykształcenie lub wykształcenie rolnicze co najmniej średnie. Podobne warunki dotyczą biernego prawa wyborczego (prawa być wybranym do rady i. r.) z wyjątkiem tylko obowiązku należenia do składu członków danego sejmiku, bądź danej organizacji rolniczej, dokony-wującej wyboru radcy.

Zarząd i. r. składa się z członków, wybieranych przez radę w głosowaniu taj nem bezwzględną większością głosów; ilość członków zarządu każdej izby określa jej statut. Zarząd izby decyduje we wszystkich sprawach nie podlegających uchwałom rady i nie należących do czynności prezesa izby.

Prezes i. r. — reprezentuje ją naze-wnątrz, czuwa nad wykonaniem uchwał rady i zarządu oraz sprawuje nadzór nad działalnością biura izby. Prezesa wybiera zarząd; wybór wymaga zatwierdzenia Ministra Rolnictwa i R. R.; ten sam warunek dotyczy wyboru wiceprezesa izby.

Mandaty członków zarządu i prezesa trwają lat 3 (trzy), również co trzy lata ustępuje połowa ogólnej liczby radców i odbywają się wybory uzupełniające. Na czele biura i. r. stoi dyrektor, powoływany z poza grona radców przez prezesa izby, na podstawie uchwały zarządu izby, za uprzednią zgodą Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych.

Praca fachowa izby ogniskuje się w specjalnych referatach czyli działach biura (np. dział produkcji roślinnej, produkcji zwierzęcej, dział ekonomiczny i t. d.) oraz w odpowiednich komisjach fachowych, wybieranych przez radę, do których mogą wchodzić również rzeczoznawcy z poza grona radców izby.

Ustawa o i. r. przewiduje, że będą one opierały swą działalność na dobrowolnych organizacjach ogólno-rolniczych oraz popierały działalność wszelkiego typu zrzeszeń

rolniczych. Izby, nie posiadając żadnych stałych organów u dołu, opierać mają swą działalność — według brzmienia art. 13 prawa o i. r.:    „na dobrowolnych organi

zacjach rolniczych, przedewszystkiem zaś na powiatowych organizacjach ogólno-rolniczych". Jeżeli przytem weźmiemy pod uwagę, że społeczne organizacje rolnicze mają wybierać odtąd połowę ogólnego składu rady izby, pochodzącego z wyboru, staje się oczywiste faktyczne zespolenie prac lokalnych towarzystw rolniczych z organizacją izb. W organizacji powiatowych towarzystw rolniczych i. r. ze swojej strony zyskują naturalną społeczną podbudowę, bez której nie mogłyby docierać w swojej pracy do samych warsztatów pracy i wypełniać swych zadań. Bez budzenia świadomości społecznej wśród rolników i bez zrzeszenia się ich praca i. r. zawisłaby w powietrzu i byłaby wprost nie do pomyślenia. Tę właśnie pracę budzenia świadomości społecznej i przygotowania gruntu społecznego dla pracy i. r. pełnić mają nadal organizacje dobrowolne, dopiero bowiem tam, gdzie grunt jest przez czynniki społeczne przygotowany, istnieje odpowiednie podłoże dla fachowej pracy i. r.

W konsekwencji wprowadzenia nowych form ustrojowych powiatowe towarzystwo rolnicze nabiera innej nieco roli niż dotąd. Pozostaje ono nadal instytucją społeczną,

0    której sprawności prac decyduje głównie energja miejscowych działaczy rolniczych, będących jego członkami, lecz równocześnie — na skutek prawa — zostało ono trwale włączone w orbitę działalności miejscowego samorządu rolniczego i jako man-datarjusz izby wykonuje szereg zadań

1    czynności fachowych, leżących w interesie ogólnym rolnictwa w powiecie.

O ile chodzi o organizacje ogólno-rolni-cze wojewódzkie, będące dalszym szczeblem i nadbudową towarzystw powiatowych, oraz lokalne organizacje specjalne (związki producentów, leśne, ogrodnicze, rybackie, hodowlane, koła gospodyń wiejskich i t. d.) — to ich praca została naogół ściśle sharmonizowana z działalnością izby i stanowi integralną część tego systemu organizacyjnego rolnictwa w województwie, którego główna oś biegnie od centrali izby do okręgowego towarzystwa rolniczego.

Środki finansowania i. r. — oprócz dochodów z własnego majątku oraz z opłat za świadczenia fachowe dla rolników (np. za