Magazyn66901

765

LUDNOŚĆ

składała się w przeważającym stopniu z Polaków i Czechów; m. in. istniała dość intensywna immigracja z Galicji do Królestwa w drugiej połowie XIX stulecia. Immigracja Niemców osiągnęła najwyższe natężenie w latach 1881—1890 (około 450 tys. osób). O immigracji z Polski wspominaliśmy wyżej w p. 2 c.

Znacznie mniejsze rozmiary absolutne miała immigracja do Szwajcarji, chociaż w stosunku do ludności kraju była ona bardzo duża: w 1910 roku mieszkało w Szwajcarji 550 tys. cudzoziemców, co stanowiło 15% ogółu ludności.

Pozaeuropejskie ośrodki przedwojennej immigracji kontynentalnej są naturalnie zbadane mniej dokładnie. W Azji na pierwsze miejsce (w świetle istniejących materja-łów statystycznych) wysuwają się: Syjam, kraje Malajskie, Cejlon, Indje Holenderskie. Dla Syjamu statystyka immigracji istnieje dopiero w latach powojennych, ale już w 1910 roku szacowano liczbę cudzoziemców w tym kraju (przeważnie Chińczyków) na 1,6 miljona: dla Malajów Brytyjskich analogiczna liczba wynosiła 1 miljon, w tem 750 tys. Chińczyków. Dane dotyczące immigracji w ostatnich latach przedwojennych zestawione są w tabl. 22:

TABL. 22. IMMIGRACJA DO MALAJÓW BRYTYJSKICH PRZED WOJNĄ ŚWIATOWĄ

(w tysiącach osób).

Okresy	Immigracja ogółem		Immigracja chińska do Singapuru i Penangu
	brutto	netto	brutto	netto szacunek)
l88l-1890 I89I-1900 1901-I9IO I9II-1915	2 846 1 758	2 600 r 463	1 265 1    743 2    016 1 063	I OOO I 4OO I 650 85O
1901-1915 l88l-1915	4 604	4063	3 °79 6 087	2 500 4 900

Immigracja przedwojenna do Francji, _ w której główny składnik stanowili Włosi i Belgowie, miała charakter immigracji stałej, osiedleńczej. Odmiennie przedstawiała się sytuacja w drugim europejskim ośrodku immigracyjnym, mianowicie w Niemczech. Jak widzieliśmy wyżej (tabl. 5), bilans migracyjny Niemiec w połowie XIX stulecia był wybitnie ujemny, w ostatnich dziesięcioleciach przedwojennych wykazywał niewielkie nadwyżki emigracji. Z drugiej strony wiadomo, że wymiana ludności pomiędzy Rzeszą i innemi krajami była bardzo intensywna, skoro spis r. 1910 wykazał w Niemczech 1,3 miljona cudzoziemców (w tem 0,6 miljona obywateli austrjackich, 0,15 holenderskich i 0,14 rosyjskich). Ale główną formą immigracji do Niemiec, która rozwinęła się w końcu XIX stulecia, była immigracja sezonowa. Dotyczyła ona głównie robotników rolnych, rekrutujących się z ziem polskich. Immigracja ta rozpoczęła się w osiemdziesiątych latach, jednakże dane statystyki niemieckiej istnieją dopiero od r. 1905 począwszy. Podają one, jako przeciętną roczną liczbę immigrantów sezonowych w kolejnych okresach pięcioletnich: 1905—1909    635    tys. osób

1910—1914    74S    »

czyli razem w ciągu dziesięciolecia przedwojennego około 7 miljonów przyjazdów.

Trzeba również wspomnieć, że Niemcy były w ostatnich latach przedwojennych bardzo ważnym krajem tranzytowym dla emigracji wschodnio-europejskiej, kierującej się do Nowego Świata. W latach 1906 do 1910 wyjechało przez porty niemieckie do krajów pozaeuropejskich 1,3 miljona emigrantów obcych, w latach 1911—1914 — 1,1 miljona; razem z emigracją niemiecką (około 0,2 miljona w ciągu dziesięciolecia) stanowiło to prawie */» całej europejskiej emigracji zamorskiej.

Trzecim ośrodkiem immigracyjnym w Europie było Imperjum Rosyjskie, pomimo swoich znacznych strat migracyjnych. W okresie 1828—1915 immigracja netto cudzoziemców do Rosji wyraziła się ogólną sumą 4,2 miljonów osób, z czego 1,6 miljona przybyło z Niemiec, 0,9 miljona z Au-stro-Węgier, 0,8 miljona z Persji, 0,4 milj. z Turcji i 0,3 milj. z Chin. Oczywiście była to prawie wyłącznie immigracja kontynentalna (2,8 miljonów przez granicę europejską, i,4 przez granicę azjatycką). Warto zauważyć, że immigracja z Austro-Węgier

Analogiczne dane dla Cejlonu obejmują tylko immigrację z Indyj Brytyjskich; sądząc z danych późniejszych spisów ludności stanowiła ona zresztą około 98% ogólnej immigracji.

Dla Indyj Holenderskich przedwojennych statystyk immigracyjnych niema; w 1910 roku liczba cudzoziemców wynosiła tu około 700 tys. osób, w czem przeszło 500 tys. Chińczyków.