Magazyn6 7101

967

MONETY FAŁSZYWE — MONGOLJA

własnością sprawcy przestępstwa (art. 186). Do przestępstw tych, do których zaliczone zostało również przez ustawodawcę polskiego przestępstwo fałszowania pieniędzy, stosuje się t. zw. zasadę represji wszechświatowej. W myśl tej w art. 9 Kodeksu Karnego przewidzianej zasady, stosuje się ustawę karną polską do obywatela polskiego i również do cudzoziemca, którego nie postanowiono wydać, a to niezależnie od miejsca popełnienia przestępstwa i od przepisów w miejscu tern obowiązujących.

Zaznaczyć należy, że międzynarodowy charakter przestępstwa fałszowania pieniędzy podkreślony został w podpisanej również przez Polskę Konwencji Genewskiej z dnia 20 kwietnia 1929 r., która w art. 8 i 9 (Dz. U. R. P. Nr. 102, poz. 919, 1934) przewidziała wyraźnie stosowanie zasady represji wszechświatowej do przestępstw fałszowania pieniędzy.

Literatura: Actes de la Ill-e Confłrence Internationale pour Wnification du Droit Penal. BruzeUes 1931.— Beremotcekf K.: Fałszowanie znaków pienięinych. _ttEncyklopedja podręczna prawa karnego— Donnedieu de Vabr*z H.: Troili łlłmcn-fatre de droit criminel et de ligislation pinale comparłe. Paris 1938. — Komisja Kodyfikacyjna: Uzasadnienie Kodeksu Karnego, t. V. z. 4. — Miklietański K.: Le droit pćnal inter-national d*aprts la ligislation polonaise. Paris 1935. — Pelta F. V.t La coopłration des Etals dana la lutte contrę le faux monnayage. Rapport & la Societi des Nations. Paris 1927. — Rappaport E. St.: Delicta juris gentium. _tJ£ncyldopedja podręczna prawa karnego”. — Wolter Wl.t Zarys systemu prawa karnego. Kraków 1933.

Rafał Lemkin.

Mongolja.

M. jako nazwa terytorjalna oznacza rozległy obszar 2 milj. km², sięgający do Ałtaju i kolana rzeki Huang-ho, na wschodzie ograniczony Wielkim Chinganem, a zamieszkały przez Mongołów w ciaśniejszem znaczeniu. Na tym obszarze mieszczą się 3 twory polityczne: rzeczpospolita Tannu T u w a, rzeczpospolita Mongolska, zwana pospolicie M. zewnętrzną i M. chińska albo wewnętrzna.

M. zaczyna się na zachodzie wysokim zrębem Ałtaju mongolskiego, którego przełęcze leżą na wys. 3 000 m. Cały ten kraj rozbity na pojedyncze kotliny, z ziemią gdzieniegdzie uprawną, jest trudno dostępny. Na głównej drodze transwersalnej, biegnącej wzdłuż uskoku rzeki Dzapchynu, leżą dwa największe osiedla:    Kobdo

i Ulasutaj, ważna stacja pocztowa.

Środkowa M. — to kraj zamieszkany przez plemiona C h a ł c h a. Północ obejmująca wachlarz dopływów Selengi jest przedłużeniem gór i stepów Zabajkalja. Podobnie jak w Zabajkalju lasy porastają tylko stoki północne, stoki południowe i doliny są stepami trawiastemi, porosłe tu i ówdzie krzewami (saksauł, chamyk, którego jagody są pożywieniem ludzi i wielbłądów). Na południu ciągnie się bezmierny falisty płaskowyż G o b i, żwirem i piaskiem pokryty, z którego wiatr wywiewa najlżejsze cząstki i osadza jako loess w Chinach i Zabajkalju. Szarozielone kępy trawy dyryzun (2,7 m wysokości) porastają cały obszar Gobi. Tylko na południu są większe obszary pustynne, stanowiące naturalną granicę M. od strony Chin. Na rubieży krain górzystych północy i sfalowanych płaskowyżów południa, na granicy lasów i bezdrzew-nych stepów leży stolica M. U r g a (czyt. órgó), dzisiaj zwana Ułan Bator, w środku obszernego trawiastego stepu (1150 m n. p. m.). Od południa sterczy majestatyczny Bogdo Uła („święta góra") od stóp do szczytu porosły borem modrzewiowym. Ułan Bator jest punktem zbornym wszystkich dróg mongolskich na autostradzie z Werchnie Udyńska do Peipingu, jest stolicą państwa oraz ośrodkiem życia religijnego Mongołów. Liczy 100.000 mieszk.

Gobi przechodzi na południu w M. wewnętrzną, chińską, przypartą bezpośrednio do Wielkiego Muru. Granicę od wschodu stanowi Wielki Chingan. Między Chinganem a sztywnym blokiem stepów Or-dos otwierają się ważne przejścia ze strony Chin. W tej szczerbie frontu pacyficznego leży Kałgan, skąd prowadzi kolej, łącząca Peiping z dalekiem kolanem Huang-ho, oraz podwójne miasto S u i - j u a n — Kwei-hua, dawne mongolskie centrum handlu, zabudowujące się nowocześnie, punkt zbiorowy wypraw naukowych. Krawędź południowa pokryta jest loessem i już od 100 lat zgórą jest widownią intensywnego osadnictwa chińskiego. Wzmaga się ono zwłaszcza od 1923 r.

Klimat M. jest surowy, suchy, ale w lecie nigdzie nie pozbawiony opadów. Za to zimy są zupełnie bezśnieżne, a na otwartym stepie bardzo dokucza zimno i wiatr zawiewający gryzącym pyłem. Wysychanie M. i wnętrza Azji wogóle, sygnalizowane przez badaczy już od kilkudziesięciu lat, po-