Magazyn6801

72

NIEMCY

i typ obcy o twarzy krótkiej, szerokiej. Na terytoijum północne zachodniem od Łaby i Sali przeważa typ o długiej twarzy, na wschód aż do polskiej granicy typ germański pomieszany jest silnie z typem słowiańskim o szerokiej twarzy, a to wzmaga się coraz bardziej na wschód. Lutra typ słowiański (?) nad Salą, Bismarcka i Molt-kego typ germański na granicy Łaby. — Te dwa typy trudno rozdzielić na tern wielkiem terytorjum północno-wschodniem Niemiec, ponieważ także północni Słowianie są przeważnie blondyni o niebieskich oczach, natomiast w południowo-wschodniej Europie środkowej są południowi Słowianie bruneci. Na południu mieszają się oba typy o twarzach długich i krótkich, chociaż można rozróżnić część wschodnią, przeważnie długo-twarzową (kraje Sudeckie, Austrja, wschodnia Bawarja), i zachodnią, przeważnie szerokotwarzową (Wirtembergja, zachodnia Bawarja, Badeńskie, Alzacja). Najlepiej zachował się typ germański w Niemczech na północnym zachodzie i południowym wschodzie; punktem łączącym jest Norymberga. Północny wschód jest mieszany niemiecko-słowiański, południowy zachód niemiecko-celtycki. Ten rozdział dzisiejszy w Niemczech jest dawny, bo datuje się od wędrówek ludów. Sfera dlugogłowych w Europie środkowej, dziś przeważnie niemiecka, jest antropologicznie bardzo mieszana, jako stop różnych ludów: germańskich, celtyckich i słowiańskich, do czego dochodzi prehistorycznie nieznany lud pochodzenia nie-indoeuroptjskiego. Niemcy, szczególnie środkowe i północne, mało są zbadane pod względem rasy, chociaż dzięki badaniom R. Virchowa znamy główne linje niemieckiej antropologji.

3. Charakter Germanów. Przede wszy st-kiem autorzy klasyczni podkreślają zgodnie waleczność, która często przemienia się w szaleństwo (furor teutonicus). Germanie byli to zdobywcy bez trwogi, tchórzostwo uważano za największą hańbę. Najgodniejsza śmierć była na polu walki. Nie wiara w los dawała im tę odwagę niezłomną, lecz usposobienie wojownicze, które panowało powszechnie. Z walecznością łączyła się duma, która przechodziła w hardość i chełpliwość, i wierność wobec wodza, rodu, swoich. „Najświętszym i pierwszym obowiązkiem bronić wodza i poświęcić swoje czyny bohaterskie jego sławie. Wodzowie walczą o zwycięstwo, drużyna dla wodza", jak m >wi Tacyt, którego uderza posłuszeństwo ślepe, jakie ludy germańskie mają dla wodzów. — Przyjaźnie ojca i krewnych zachowują wiernie synowie, ale również nie-przyjazń. O pewnem poczuciu prawa świadczy to, że nawet zabójstwo można było zakończyć prawnem przejednaniem wrogiego rodu. — Rzymianie przedstawiają często germańską waleczność jako nieposkromioną dzikość i brutalną srogość, zamiast wierności podkreślają podstęp i chytrość wobec nieprzyjaciela, przytem jednak trzeba uwzględnić atmosferę bezwzględnych walk rzymsko-germańskich. — Ceniona była gościnność Germanów, obcy w domu gospodarza był nietykalny. — Te cechy Germanów miały u Niemców zostać, przybierając często inną formę; tak niepowstrzymana ener-gja i nieporównana organizacja wojenna zamieniła się w skrzętną pracę na roli, przy warsztacie, w handlu, w wyprawach morskich Hanzy, w olbrzymią ekspansję Niemiec: gospodarczą, przemysłową, handlową, naukową, nietylko w ojczyźnie, lecz w całym świecie.

4. Psychiczna forma zasadnicza Niemca.

Cechy charakterystyczne niemieckie Miiller-Freienfelsa — nie występują może we wszystkich indywiduach równie wyraziście, ale widać je w kulturalnych tworach typowych i w formach życia społecznego i ekonomicznego, w sztuce, religjś i filozof j i. Chodzi o specjalny u Niemca stosunek uczucia do woli i do rozumu. — Niemiec sam chwali się ze swego uczucia, chętnie poddaje się nastrojowi, który znajduje wyraz przedewszystkiem w muzyce niemieckiej, w liryce, w marzeniu w naturze. W tym nastroju tkwi niemiecka we-wnętrzność (Innerlichkeit), uczucie, które nie wyładowuje się na zewnątrz, lecz raczej kryje się w sobie. — Z uczuciem łączy się wola, silnie rozwinięta u Niemca, choć inaczej niż u Romanów, Anglików czy Amerykanów, wola powolna ale wytrwała. Niemcy to, co osiągnęli, zdobyli przez wytrwałą pilność i łączność. Typowym przykładem tego są bohaterowie poezji niemieckiej o niejasnej woli: Siegfried, Parzival, Simplicissi-mus, Wilhelm Meister, Faust, Wallenstein, Der Griine Heinrich... Istotą niemieckiej religijności jest również wola: Wer immer strebend sich bemiihi, Den kónnen wir er-losen. Faust II, 7306—7. Wiara Lutra,