Magazyn6301

21

ras tających się wo wlókienka śrubowate rozpłasczone w końcach łopatkowato, a pokryte bez ładu malćńkiemi ziarenkami: i takie to wytryszczki poczytuje wielu za płodniczki (antheridia). W tak zbudowanych i nikłych otoczkach, znajdujemy dopiero jeszcze drobnićjsze zarodniki (sporae), rostkujące szerokim przedrodkiem w liczne łodyżki. Prócz zarodników mogą się one rozmnażać i przez wypustki (propagula), naśladujące bulwki. W składzie chemicznym odznaczają się właściwym sobie kwasem skrzypowym (acidum eąuiseticum), oraz wielką ilością krzemionki mają-cój siedlisko w przyskórni.— Jest tylko jedna

llODZINA X.

Skrzy po waty cli [Equisetaceae Dec.].

obćjmująca również jeden tylko żyjący

RODZAJ 20. Skrzyp [Equisetuiu Tourne.]; którego cechy równie jak i rodziny są też same co gromady.

Oat. 1. S.polny [E. arvense Lin.1, u ludu Jedlinki, Strzępka lub Przę&lica. Hay. 8. I. 4(>.— Korzenie włókniste, wyrastające wiązkowo ze wstawów kłębu niby łodygi podziemnój członkowatej, poziomo i rozlegle czołgającćj się, ze szczątkami pochew na wstawacb, tu i owdzie porosłśj czarnemi bulwkami. Listowie jakby łodyga nadziemna 4-—8" wysoka: płodne wcześniójsze, wzniesiono, nagie , białawe wpadające w barwę słoniiastą lub mięsną, z członkami dólnymi krótszymi od górnych,— z pochwami wzdętemi, ząbkowanemi i kre-sowanemi, których ząbki cisawe, wązko-lancetowate i długo kończyste,— z kłosem obłym, 1" długim, cisawo-żółtym i o-patrzonym w podstawie -pierścionkiem błoniastym: płonne późniejsze, podnoszące się, szaro-zielone, krćsowane,— z pochwami podobnemi płodnemu, o liczbie ząbków odpowiednićj tejże ścian gałęzi odstających i nieco wchylonych, 4 a rzadko 3- lub 5 kątnych.— Rośnie bardzo pospolity po polach, rolach, ugorach i odłogach gliniastych lub piasczystych, wydając listowia płodne wczas z wiosny, a płonne po zwiędnięciu tamtych — w lecie.

Te to ostatnie pod nazwą ziela Skrzypu mniejszego— hba Equiseti minor is, stanowią środek mocz pędzący, oraz lekko ściągający i pobudzający, w biegunkach i krwotokach biernych. Jest mniemanie, iż listowie płonne mają u krów często sprawiać moczenie krwią.