Magazyn6b101

617

HISZPArsJA

wijający się przemysł włókienniczy, przerabiający wszelkie surowce i zatrudniający ok. 150 000 robotników, z nich przemysł bawełniany prosperuje najlepiej, licząc 2 500 000 wrzecion. Coraz większego znaczenia, pomimo dużego wywozu rud, a ostatnio i spadku ich globalnej produkcji, nabiera przemysł metalurgiczny, wytwarzający maszyny rolnicze, hydroelektryczne, środki komunikacji oraz budownictwo okrętów. Poważny rozwój osiągnął także przemysł cementowy. Dużą rolę odgrywa ponadto przemysł spożywczy, obejmujący produkcję oliwy, wina, wszelkich konserw i marmela-dy owocowej, cukru trzcinowego i buraczanego, fabrykację tytoniu, przetworów hodowlanych i t. p. Pewne znaczenie posiada też przemysł drzewny, w szczególności zaś eksploatacja kory dębu korkowego.

Bilans handlu zagranicznego H. kształtuje się od szeregu lat ujemnie. W r. 1934 wwóz reprezentował wartość 860 milj. peset, wywóz tylko 612,5 milj. peset. 50% wwozu stanowią wyroby gotowe, 30% — surowce i półfabrykaty, jak: bawełna, węgiel, przetwory ropy i drzewo; reszta wypada na środki spożywcze. Wywóz obejmuje głównie owoce, artykuły spożywcze i napoje (70%), następnie surowce i półfabrykaty (15%), wśród których najpoważniejszą pozycję stanowią rudy metali; reszta przypada na wyroby gotowe. Najżywsze stosunki handlowe H. utrzymuje ze St. Zjedn. Am., W. Brytanją, Francją, Niemcami, Belgją, Holandją, Argentyną i Włochami.

Jednostką monetarną jest peseta = 100 centimos = 0,29032 gr złota. 100 peset, według kursu z r. 1935, odpowiada 72,50 złotych. Obowiązują wagi i miary systemu metrycznego obok istniejącego systemu regionalnego.

9. Komunikacje. Ciężkie warunki terenowe utrudniają rozwój sieci komunikacyjnej. Mimo to na obszarze H. istnieje 13600 km linij kolejowych, należących do 77 towarzystw prywatnych. Dróg kołowych posiada H. 92797 km, z których ważniejsze posiadają nawierzchnię dostosowaną do wzmagającego się ruchu automobilowego. Według danych z 1934 r. było w H. około 173000 samochodów. Flota handlowa liczy 934 statki ponad ioo-tonnowe o ogólnej pojemności 1 178000 tonn, a cztery główne towarzystwa okrętowe utrzymują regularną komunikację pomiędzy portami Europy, Ameryki i Afryki zachodniej. Od kilku lat datuje się stały rozwój komunikacji lotniczej wewnątrz H. Poza tern przez H. biegnie linja francuska, kierująca się na Casablancę oraz niemiecka przez Barcelonę i Sewillę, dążące w kierunku Ameryki Południowej.

10.    Miasta. Stolicą i zarazem najwięk-szem miastem H. jest Madryt, liczący w r. ¹933 przeszło 950000 mieszkańców. Leży on w centrum kraju nad rzeką Manzanares wśród bezpłodnej, wysoko wzniesionej wyżyny. Rozrósł się z małej fortecy arabskiej, zdobytej w 1083 r. przez Alfonsa VI. Wzrost znaczenia miasta datuje się od chwili przeniesienia przez Filipa II stolicy państwa z Toledo do Madrytu. Od tego czasu miasto szybko się rozwija, a liczba jego mieszkańców z 25 000 osób wzrasta w XVII w. do 100 000, w 1800 r. do 160000, zaś w początkach XX w. sięga już 540 000 osób. Skupienie ludności w poszczególnych kwartałach jest bardzo różne, wahając się od 20 do przeszło 2 000 mieszkańców na ha powierzchni. M. dzieli się na JO zasadniczych dzielnic: i) Centro, 2) Hospicio, 3) Chamberi, 4) Beunavista, 5) Congreso, 6) Hospital, 7) Inclusa, 8) Latina, 9) Palacio, 10) Uni-versidad. Życie w M. związane było ściśle z życiem dworu królewskiego, to też jest on siedzibą władz centralnych, jak też głównym ośrodkiem życia intelektualnego. Ze względu zaś na swe położenie jest M. wielkim węzłem komunikacyjnym.

Poza Madrytem większe znaczenie gospodarcze [osiadają miasta portowe: Barcelona (1 i 00 000 mieszk.), której obrót towarowy w 1933 r. wyniósł 12500000 tonn netto, oraz Walencja (350 000), Sewilla (250000), Malaga (200000 mieszk.), Mur cia i Bilbao. Miasta Toledo, Kordoba, Granada, Saragossa, rozwijające się w wiekach średnich, dziś utraciły swe dawne znaczenie. Wszystkie one natomiast posiadają wielki urok dzięki licznym zabytkom architektonicznym.

11.    Posiadłości hiszpańskie. Z wielkich posiadłości z czasów Filipa II H. pozostały obecnie jedynie niewielkie terytorja kolo-njalne w Afryce, a to; Marokko hiszpańskie (22200 km* pow. z 862000 mieszk.), Rio de Oro z obszarem Ifni (285 000 km^J pow. — 22000 mieszk.), Gwinea hiszpoń-