49
napędowej. Ważniejsze dziedziny przemysłu przedstawiały się jak następuje:
Przemysł |
Zakła dów za- trudn. ponad 200 rob. |
robotn. |
Siła HP |
Przemysł włókienniczy, głównie skoncentrowany w Saksonji, w Nadrenji, w Bawarji i na Dolnym Śląsku ....... |
954 |
46 s 000 |
993 5°o |
Fabryk maszyn, pojazdów itp.......... |
518 |
333 500 |
I 097 500 |
Górnictwo (okrąg Ruhry, Westfalja, Saksonja, Śląsk). . . . |
419 |
463 000 |
4 714 95° |
Przemysł spożywczy (rozrzucony po całem państwie) ...... |
4°4 |
160 000 |
390 OOO |
Hutnictwo żelaza i fabryki stali (Westfalja, okrąg Ruhry, Śląsk Górny)..... |
209 |
225 OOO |
3 916 380 |
Przemysł kamienny i fajansowy ..... |
281 |
109 285 |
304 000 |
(ta dziedzina przemysłu obejmuje przeważnie fabryki mniejsze, rozmieszczone głównie w Nadrenji, Bawarji, Saksonji) Wyroby żelazne i metalowe (w Niemczech zachodnich i środkowych) . . |
211 |
87 400 |
127 500 |
Przemysł odzieżowy . . |
212 |
103 OOO |
41 600 |
(w największych miastach) Przemysł chemiczny i farmaceutyczny ..... |
193 |
148 000 |
1275 500 |
(Nadrenja, Berlin, Saksonja) Przemysł hudowlany . . |
163 |
57 000 |
138 OOO |
(ten przemysł obejmuje głównie mniejsze zakłady i rozrzucony jest po całem państwie) Przemysł elektrotechniczny .......... |
155 |
128 300 |
382 800 |
(okolice Berlina) Garbarstwo i wyroby skórzane ...... |
54 |
28 600 |
106 OOO |
(przeważnie mniejsze zakłady w Nadrenji i w Niemczech środkowych) |
oraz wiele innych dziedzin przemysłu i rękodzieł, rozrzuconych po kraju, a zatrudniających mniejsze ilości robotników.
Orjentacyjne liczby powyższe ulegają oczywiście ciągłym zmianom i nie obejmują Austrji ani krajów Sudeckich, Czeskich i Morawskich — ani też obszaru Kłajpedz-kiego.
8. Handel. W bilansie handlowym Niemiec, wywóz wyrobów przemysłowych stanowi pozycję bezwzględnie decydującą, gdyż w 1934 na ogólną sumę wywozu 4 167 milj. RMk, wyroby gotowe stanowiły 3 256 milj. RMk, podczas gdy przywóz wyrobów gotowych wyniósł tylko 750 milj. RMk.
Bilans handlowy w ostatnich latach utrzymany jest w stanie czynnym i przedstawia się jak następuje:
Rok |
Import |
Eksport |
Saldo |
1934 |
4 451 |
4 167 |
— 284 milj. RMk |
1935 |
4 159 |
4270 |
+ iii ,. |
1936 |
4 218 |
4 768 |
+ 550 „ |
1937 |
5 468 |
5 9ii |
+ 443 „ |
dla porównania: | |||
1927 |
14 228 |
10 801 |
— 3427 » |
W 1937 główni odbiorcy i dostawcy Niemiec tworzyli szeregi następujące:
Odbiorcy |
Milj. RMk |
Dostawcy |
Milj. RMk |
Holandja .... |
468 |
Wielka Brytan,a. |
307 |
Wielka Brytanja |
432 |
Argentyna . . . |
295 |
Francja . . . . |
3*3 |
Stany Zjedn. Am. |
282 |
Włochy..... |
311 |
Szwecja .... |
232 |
Belgja—Lukseu |
Włochy .... |
221 | |
burg..... |
288 |
Holandja .... |
216 |
Szwecja .... |
277 |
Belgja-Luksem- | |
Szwajcarja . . . |
231 |
burg..... |
198 |
Danja..... |
213 |
Brazylja .... |
180 |
St. Źjedn. Am. . |
209 |
Rumunja .... |
180 |
Polska..... |
73 |
Polska..... |
68 |
itd. |
itd. |
Jak widać z powyższych danych handel Polski z Niemcami jest stosunkowo nieznaczny. W istocie Łotwa dostarcza Niem com dwie trzecie wartości ich importu z Polski, a mała Estonja przeszło trzecią część; odbiera zaś Łotwa przeszło trzecią a Estonja prawie czwartą część importu Polski z Niemiec. Bułgarja dostarcza więcej niż Polska, a odbiera prawie tyleż.
9. Komunikacje. Pod względem komunikacyjnym Rzesza Niemiecka jest dobrze wyposażona. Kolei było w 1936: 68225,6 kin z czego 54 335,8 km normalnotorowych
4
Encyklopedja nauk politycznych.