Magazyn6601

24

RODZAJ 21. Uff i [Oryza Lin.].— Kło-tki Ikwiatowe. Plewy 2, skórkowate, mocno śoiśnione i łódko wato, niemal równe, zamknięte,— z których niższa szórsza i oścista, w szczycie w ość prosty wybiega. Plewki 2. małe, błonkowate, nieco wklęsłe, bezostne. Pręcików 6. Jajnik gładki. Szyjki 2, wierzchołkowe. Znamiona piórkowate, z włoskami gałęzisty-mi. Pleweczki 2, gładkie, mięsistawe. Ziarno gładkie, podłużne, prawie-4ścienne, wolne, okryte plewami trwałemi.

Gat. 1. 11. sićwny [O. sativa Lin.]. Zknk. t. 0. — Korzeń włóknisty. Źdźbła liczne, od 2 — 3' -wysokie, wzdłuż krósowane. Liście równowązkic, kończyste, do i'/_a' długie, w brzegu i na dolnej powiórzchni szorstkie; języczek długi, nieco kończysty i wrębny. Wiecha przed rozkwitnięciem ścieniona, późnićj rozłożysto zwisła. Plewki równowijzko-lancetowate , bezostne lub ościste.— Roślina roczna z Indyi wschodnich, wprowadzona do uprawy we wszystkich częściach świata, zwłaszcza w krajach południowych w położeniach nizinnych, gdyż lubi zalćwanie wodą.

Ziarna, znane pod nazwiskiem ryłu, zastępuję ze wszech miar tr krajach południowych nasza zboża; łącznio z trzcinę cukrową wyrabiają z niego arak Balaoia, a z sokami różnych palm arak Ooa. Wlókar-stwie dziś mało używa się nasion ryłu— semina Oryzae jako lóku, wyjąwszy proszek zwany pulvis Content robiony z ryżu palonego, cukru i kakao; ale za to we względzie dyetetycznym tak odwar jego jako i gotowany pożywia i poskramia zbyteczne wydzieliny, skąd znane użycie w biegunkach, w nieżytach, kaszlach i innych niemocach błon śluzowych.

RODZAJ 22. Owies [Avena Lin.].— Kioski 3- lub wielo-kwiatowe; kwiaty odległe, najwyższy zniszczały. Plewy 2, cienko-błoniaste, bezostne. Plewki 2, zielne; niższa nad podstawą grzbietu oścista, a wyższa 2łódkowata i bezostna: ość kręta. Pleweczki 2, wielkie, często wrębne, gładkie. Pręcików 3. Jajnik jakby gruszkowaty, w wierzchołku szorstki. Znamiona 2, bezszyjkowe, puchowato-włosiste, z włosami pojedynczymi. Ziarno wydłużone, obławę, od wewnątrz z rowkiem podłużnym, w wićrzchołku włosiste, okryte plew-kami i przylegające mocniej do wyższej.

Gat. 1. O. siewny [A. sativa Lin.] czyli pospolity. W. t. 2G3. — Korzeń roczny, włóknisty. Źdźbło 3—4' dorastające, obłe. Liście w brzegu ostre, tylko od podstawy nieco włosiste. Języczek szeroki, ząbkowany. Pochwy odstające, nagie. Wićcha 6—10" długa, wszechstronna, z odnogami nie-co-jednostronnemi i okręgowemi. Kłoski wiszące, 2kwiatowe: kwiaty mnićjsze od plew. Plewki nagie; zewnętrzna końezy-sta i ku wierzchołkowi na grzbiecie oścista, z ością długą i kolankowaty; wewnętrzna bezostna, lecz wykrojona. Ziarno podłużne, całe omszone a w wićrzchołku kosmate, różnej barwy. — Zboże to, którego ojczyzna niewiadoma, uprawiane