Magazyn6601

126

RODZAJ 104. tłahha [TMnułago Lin.].— Kwiaty o-

bupłciowe, przysadeczkowe, w kłosach. Kielicłi 4dzielny, prawie-równy. Korona rurkowata, 4dzielna w kraju, trwała. Pręcików 4, osadzonych w rurce korony; nitki wiotkie; główki o 4ch woreczkach. Jajnik2koraorowy; komory!—2—wię-cój -zalążkowe; zalążki uczópione u przegród tarczowato, w o-’ krągległe; szyjka wićrzchołkowa, pojedyncza; znamię czasem niewyraźnie - 2łateczkowe. Torebka 2komorowa , a często przez przegródki niezupełnie i niby-4komorowa, pękająca wo-krąg z pozostawieniem wolnej przegrody — okrytój nasionami od Igo do wielu, ze skórką klóistą.

Gat. i. B. większa [P. major Lin.] lub czerwona, u dawnych Barankotoy język większy, a najdawnićj Skolojrza. Hay. 5. t. 13.— Ziele trwałe, nader rozmaicie upostacione. Kłąb ma gruby, krótki, jakby ugryziony, gęsto porosły korzeniami włóknistymi,— przedłużony ku górze w krótki odziomek, plcwowato-czubaty, utworzony z ogonków odpadłych liści i wydający nowe. Liście różyczkowe, rozłożone na ziemi lub nieco wzniesione, od 2—6” długie a od 1 'fi—3" szćrokie, jajowate albo eliptyczne, tępe lub kończystawe, 5—9- a rzadziój 3- lub 11-nerwowe, nieco ząbkowane (zwłaszcza ku podstawie) lub tćż wykrawane, nagie albo krótkowłose, przechodzące w ogonek szóroko rozpłasczony i nerwi-Bty. Głąbików 5—15tu w kątach liści, tęgich, na 1' i dłuższych, łękowato-podnoszących się, obłych lub cokolwiek ści-śnionych, krósowanych, nagich lub lekko-omszonych a rzadko kosmatych. Kłosy na wićrzchołkach tychże obłe, cienkie , do 4"' i dłuższe, osłane gęsto kwiatkami — o przysadkach i łatkach kielicha szóroko - błoniasto obrzeżonych, nagich; o koronie zielonawój; o pręcikach dwa razy dłuższych od k< rony; o główkach okrągławo-sercowatych. Torebka jajowa , 2komorowa, wieczkiem w połowie otwierająca się, 8—12nasionowa. Nasiona nierównobocznie-jajowe, 3eciennie-ściśnione, cise.— Jak najpospolitszy chwast po drogach, miedzach, pastwiskach, słowem prawie wszędzie w Europie, Azyi i Ameryce; kwitnie od maja do października.

Uiywanemi są jeszcze chód rzadko, korzenie i ziele Babki toiękezćj— radix et herba Pluntaginis majoris v- latifoliae, w krwotokach, biegunkach i cierpieniach płucnych; prócz tego liście świó-łe na wrzody.

Gat. 2. B. Plesznik [P. Psyllium Lin.], mieniony także Psim lnem, Chmielikiem, Plesznlm zielem— małem albo czarnem lub Psylenem. IIay. 5. t. 17.— Ziele roczne. Korzeń wrzecionowaty, włóknisto - gałęzisty. Łodyga do 12^,r wzniesiona, najczęścićj gałęzista naprzeciwlegle-odstająco, o-bła i— tak jak i cała roślina— okryta włosami gruczołonośnymi klóistymi. Liście naprzeciwległe, równowązkio, płaskie, zrzad-