Magazyn6 401

każdej komory lub u szczytu jajnika. Szyjki 2, wybiegło z jajniczków, rozchodzące się, w całćj długości od wewnątrz znamiononośne. Owoc błoniasty, skrzydlakowaty, przez zro-nienie 1 komoro wy i lnasionowy, w podstawie trwałym o-kwiatem otoczony. Nasiono wiszące; białko żadne. Zarodek prostoległy; listnie płaskie; rostek krótki, dotykający znaczka i ku wiśrzchołkowi owocu zwrócony.— Drzewa lub krzewy ; e liśćmi naprzemianleglymi, prostymi, piśrzastonerwowy mi, piłkowanymi, szorstkawymi; z przylistkami wczas odpadającymi.

RODZAJ 69. Wiąz [Ulmus Lin.].— Kwiaty obu-płciowe. Okwiat błoniasty, dzwonkowaty, 4—5—8-wrębny. Pręcików 4 — 5 — 8. Jajnik jajowy, ściśniony, 2komorowy; z komorami 1 zalążkowemi. Szyjki 2, rozchodzące się, wewnątrz znamiononośne. Skrzydlak błoniasty, ściśniony, wko łoskrzydły, lnasionowy. Nasiono wywrócone, bezbiałkowe; z zarodkiem prostoległym, a rostkiem górnym.

Gat. 1. W. pospolity [U. campestris Lin.1, w dawnych zielnikach limą lub Iłem mianowany. W. t. 212.— Drzewo do 80' wysokie; z korą pomarszczoną, czarniawo-szarą; z gałęziami szaremi, drobno Drodawkowanemi, dólnemi odstające-mi a górnemi wzniesionemi; z pąpiami końcowymi, nagimi. Liście jajowo - eliptyczne, niorównopołówkowe, do 3" długie a na 1 szórokie, krótkoogonkowe, w podstawie prawie-sercowate, w wićrzchołku kończyste, dwa razy piłkowane w drobne i ścisłe ząbki, z wiórzchu gładkie i jasnozielone, a spodem szorstkie. Kwiaty wcześne, prawie-bezszypułecz-kowe, skupione w główki kulistawe, na zewnątrz otoczone cisymi przysadkami łuskowatymi, a wewnątrz pomięszano z tymiż rzęsowanymi. Okwiat ściśniony, czerwonawo - cisy, w podstawie zielony, z łatkami tępemi. Pręcików 5, 2 razy dłuższych od okwiatu. Znamiona nierówne i krótsze od pręcików, odgięte. Owoce przewrotnie-jajowate, wykrojone, nagie, do 12”' długie a 9'' szórokie.— Nadzwyczaj powszech-ny po polach, wsiach, gajach i lasach w całćj Europie; kwitnie w marcu i kwietniu.

Kora Wiąna wewnętrzna— cortex Ulmi interior, używaną bywała a nawet i dziś jeszcze bywa miejscami, jako środek wzmacniający w osłabieniu trawienia, w zimni cach, puchlinach wodnych, dnie, krwotokach, śluzotokach i t. p: a najwięcej w wyrzutach skórnych.

Gat. 2. W. długoszypułkowy [U. effusa Ehbh.1, dawniój Brzostem, a u ludu Gabem, Gabiną, Limem, Limakiem, Ko-pakiem lub Kopaczyną zwany. W. I. 213.— Z liśćmi jajowatymi, dólnymi małymi a górnymi wielkimi, wraz z ogonka-kami mocno szorstkimi, często spodom rdzawymi; z kwiatami długoszypułkowymi; z 5 — 7miu pręcikami; z okwiatu