Magazyn6001

128

RODZINA XLTVX Wargowate [Labiatae Juss.].

t

Kwiaty nieumiarowe; właściwie w podbaldaszkach kątowych i naprzeciwległych, tworzących niby-okręgi, ułożonych w różne rodzaje ukwitnień. Kielich zrosłodziałkowy, trwały, już umiarowo - 5zębny, już nieumiarowy rozmaicie. Korona odpadająca, nieumiarowa; z rurką różną; z krajem 4— Siatkowym, dzwonkowatym, 2wargowym albo ukośnym. Z pręcików 5ciu — 2 najniższe zawsze płodne,— 2 wyższe już zupełnie zronione, już z główkami niodokształconemi, już wreszcie płodne lecz krótsze od niższych,— a 5ty najwyższy całkiem zroniony, lub tóż w kwiatach dziwolągowatych ślad onegoż: nitki nitkowate: główki prawidłowo 2woreczko-we,— już z woreczkami osadzonymi podstawami na zwórce, otwierającymi się szparą w podłuż,— już z tymiż odosobnionymi przez zwórkę często nader wydłużoną,— już wreszcie zrosłymi z sobą prawie jakby w jeden: pierścionek wewnątrz korony do osadzenia pręcików przeznaczony, czasem doskonały, czasem niezupełny, a niekiedy żaden. Jajnik 4komo-rowy, 4łatowy, osadzony na podsłupniu; zalążki w komorach pojedyncze, wzniesione z podstawy tychże: szyjka wychodząca z pomiędzy łat jajnika, najczęścićj odpadająca, zwykle wrębna w wierzchołku: znamiona nikłe. Ziarn 4 albo przez zronicnie mniej, zamkniętych w kielichu— już niezmiennym, już rozdętym, już jagodowatym. Nasiona w komorach pojedyncze, wzniesione. Zarodek w środku białka skąpego i mięsistego, prostoległy; listnie proste lub odgięte w wierzchołkach; rostek króciuchny, dólny.— Zioła, podkrzewy albo krzewy, a nigdy drzewa; z gałęziami naprzeciwległemu albo okręgowerni, często dściennemi; z liśćmi naprzeciwległymi albo okręgowymi, pojedynczymi; bez przylistków.

RODZAJ 105. Bnzylin (Ocimtim Lin.].— Kielich dzwonkowaty, 5zębny, skrzydlaty; z gardzielą nagą albo wło-sistą. Korony rurka bez pierścionka wewnątrz ; gardziel często dzwonkowata; krńju warga górna 4wrębna,— a dolna odgięta, cała, płaska i dłuższa od górnój. Pręcików 4, pochyłych, z których 2 dłuższe; nitki górne zwykle w podstawie z zębem lub wiązeczką włosów; główki jajowo-nerkowa-te, z woreczkami spływającymi wraz. Szyjka krótko-wrębna, z łatkami prawie-równemi; znamiona nikle. Ziarna 4, nagie.

Gat. 1. B. pospolita TO. Basilicum Lin.], zwana także większą, ogrodną wielką, Bazylijką lub Balsamem polskim. W. t. 150.— Ziele roczne • którego— łodyga wzniesiona albo