Magazyn6801

176

lkomorowa, inaBionowa. Nasiono przewrotniejajowc, wzniesione.

Gat. 1. P. właściwy [I. polyandra R. Wght.]. Lindl. f. 237.— Drzewo do 40' wysokie, ze wspaniałą koroną z gałęzi obłych i z młodu rudo omszonych; z liśćmi naprzemian-ległymi, przcwrotnicjajowato wydłużonymi, ku podstawie w dość długi ogonek a w wićrzchołku krótko- i tępawo-koó-czystymi, całobrzegimi, nagimi, prawie-skórzastymi, z wierzchu lśnąco-zielonymi, a spodem złocisto-połyskująeymi i pić-rzasto unerwionymi; z kwiatami w wiązkach kątowych lub w mimolistnych po 3 — 5, nieco zwisłymi; o kielichu krótszym zaledwie od korony, 4- lub 6-łatkowym w 6ciu okręgach, złocisto-lśnącym; koronie prawie-kółkowej, 8- lub 6-łatkowćj, na wpół roztwartćj ; pręcikach 16 lub 12, płodnych, wystających i równych ze słupkiem, z główkami zaostrzonemi; jajniku 6—8komorowym, włosiąt^ ; o jagodzie jajowo-kulista-wćj, jędrnćj, 6-lub 4-komorowćj,— lecz tylko o Ićj lub 2ch komorach zawićrających nasiono zaledwie - dojżrzałe.— Rośnie w Indyach wschodnich, na brzegach cieśniny Malakki, Borneo i Syngapory.

Pień jego bardzo miękki, zawiera we właściwych odbieralnikach podłużnych okwicie ciecz mlćczną, która z nacięć półkrężnie dokonanych wyciekając— ścina Bię w tak zwaną perkę lub perczę— Gutta Per-cha v. Tuban. Tej użycie doszło dziś do najwyższego stopnia zastosowania technicznego , w wyrabianiu podobnie jak ze sprężnika różnych sprzętów, oraz listków cienkich tyle dogodnych przy narządach chemicznych. Nadmienić jednak wypada, że handlowa ptreza, dziś już otrzymywaną bywa i z wielu innych roślin— tak tój jako i innych rodzin.

RODZINA 1 AU.

Wrzosowate [Ericaceae Kost.].

Kwiaty obuplciowe, umiarowe, pojedyncze lub skupione. Kielich trwały 4—5—7-wrębny albo -dzielny. Korona na krążku obrączkowatym osadzonym na dnie kielicha, u-miarowa lub prawie-umiarowa i 3 — 6-*-7-liczebnie wrębna, już tyleż-dzielna i z łatkami dachówkowatemi w przedkwitnie-niu. Pręciki osadzone wraz z koroną lub na niój, w liczbie odpowiedniej łatkom lub dwa razy licznićjsze; nitki bąć wolne, bąć zrosło z sobą; główki 2woreczkowe, w pąku często zewnątrzwrotne,— z woreczkami w szczycie lub w wićrzchołku rozchodzącymi Bię i rurkowato wydłużonymi oraz tamże otwićrającyrni się dziurką lub tćż szparką podłużną,— z grzbietem nagim albo ogoniastym przez wyrostek szczeci-nowaty. Jajnik powstały z jajniczków, w różnej liczbie po-przyrastałych okręgowo do osi środkowćj łożyskonośnćj; za-