Magazyn6501

53

wa, I—3nasionowa. Nasiona kulista we; skórka cisawo- biaława; białko chrząstkowate; znaczek znaczny, okrągły. Zarodek maleńki wewnętrzny.

Gat. 1. K. Uczący [S. medica ScHLECHT.].— W. t. 248. — Korzeń prawie - węzlowaty i pokryty licznemi włóknami długiemi, krętemi, giękkiemi, szarawemi. Łodyga cienka, długa, z kolcami przysadkowymi; gałęzie prawie-6kątne, lekko krósowane, pogięte, z kolcami parzystymi i haczykowatymi; gałązki cienkie, bezbronne; pochewki na wstawach cierniste. Liście rozrzucone; gałęziowe sercowato-deltowato-ja-

1'owate, niemal - 3łatowe z łatami podstawowemi okrągłemi a :ońcową jajowato - podłużną i krótko-końozystą, 7nerwowe, tęgobłoniaste, przejźrzysto-króskowane, 7” długie a 6" szóro-kie; gałązkowe mniójsze, z podstawy sercowatój jajowato-po-dłuźne, nieco -kończyste, ponad podstawą nieznacznie wkra-wane, 5nerwowe, skórkowate. Ogonki powyżćj podstawy po-chwiastej 2wąse, bezbronne lub nieco-kolczyste. Wąsy nitkowate, śrubowato skręcone. Okółki owoconośne kątowe, o-koło 12owocowe; szypułeczki nitkowate; osadnik dołkowany, kulisty, wielkości siemienia konopnego. Jagody kuliste, czerwone, wielkości grochu cukrowego, 3nasionowe, Nasiona el-liptyczno-kulistawe, lśnące, blado-kasztanowate. — Bośnie w lasach Papantlańskich w Meksyku.

Z tój to rośliny równie jak i z następnych gatunków, mają pochodzić najlepsze odmiany handlowe korzenia Kolcowoja— radix Sarsa-parillae, zwłaszcza: 1. sarsuparilla Vera Cruz od sposobu składania pęków zwana s. longa; 2. s. Lima czyli s. rotunda; 3. s. jamal-censis v. rubra; 4 s. brasiliensis i t. d. Wszelako, mimo starannych badań rzeczonych odmian korzeni, rzecz jeszcze wątpliwa o rzeczy-wistóm pochodzeniu tychże. Korzenie te już od3ch stóleciów miały i mają nader ważne zastósowanie lókarskie, jako środek dzielnie pędzący mocz i pobudzający poty oraz wszelkie wydzieliny; a ztąd nader skuteczny w niemocach kiłowych oraz dnawych, gośćcowych i wszystkich osutkach długotrwałych połączonych z zakażeniem.

Gat. 2. K. Ukarski [S. officinalis Kunth.]. W. t. 247.— Korzenie jak i wpiórwszym; łodygi pnące, kątowate, kolczyste i gładkie równie jak i gałęzie, które tylko za młodu są obłe i bezbronne; liście starsze jajowato-podłużne, kończyste, sercowate, siatkowato-5—7nerwowe, skórzaste, stopowe, 4—5" szórokie,— młode zaś lancetowate, kończyste, 3-nerwowe; ogonki calowe, gładkie, ponad podstawą 2wąse: reszta rośliny niezbadana.¹— Zwykła po skałach nad rzeką S. Magdaleny około Bojorąue.

Według wszelkiego prawdopodobieństwa, dostaresa prawdziwej sar-taparylli Jamaikantkiij— sar. jamaicensis.

Gat. 3. K. kilowy [S. syphilitica Willo.]. W. t. 249.— Łodygi obłe, tęgie, mocne; gałęzie tępokątne, gładkie; kolce przysadkowate, z obu stron pojedyncze lub po 2, tęgie, mało