Magazyn6001

176

FINANSE KOMUNALNE

Tabl. 3

Wydatki    Przedsiębiorstwa    Dochody

W miljonach złotych i w %	1933/34	1934/35	^1935/36	1936/37	1933/34	^1934/35	1935/36	1936/37
Ogółem...........	258,5	245,0	242.6	230,5	323,1	309,4	302,9	289,5
w tenx w %: elektrownie . .	22,4	21,8	22,5	22,3	24.9	24,6	24.9	24.9
gazownie . . . wodociągi i ka-	17,8	17.5	15,7	14,9	17.5	17,1	15,6	14,8
nalizacje . . .	15,6	16,8	17,2	17,0	16,0	17.4	18.3	18.8
komunikacja	21.3	20,3	20,1	19.7	19.7	18.7	18,7	18,8
Gminy wiejskie.......	°>7	1,0	0.9	r.3	x,x	i,5	1.3	1,5
Miasta mewydzielone ....	33.7	32.2	33.8	33.6	45.5	43.°	43,8	4X,4
„ wydzielone .....	214,1	199,8	195,6	184.2	265.8	252,0	24 4.4	234.4
Związki powiatowe.....	9.8	9.4	10,1	9.2	10.6	9,9	10,9	9.8
,, wojewódzkie..... Źródła jak tablica 1.	o.3	2,6	2,1	2,2	0,2	3,o	2,5	2,4

gruntowy, podatek od nieruchomości oraz cena świadectwa przemysłowego, płacone w gminach i miastach niewydzielonych, wyjątkowo podatek wyrównawczy lub podatek dochodowy. W miastach niewydzielonych mogą być pociągnięte osoby, opłacające podatek dochodowy. Obciążony może żądać zamiany świadczeń na równowartość pieniężną. Zamiana ta następuje przez władzę, gdy świadczenie w naturze nie zostało wykonane przez zobowiązanego albo gdy on sobie tego życzy. Rozporządzenie wojewody ustala granice obciążenia, okresy, w których można świadczenia wykonywać, odległości miejsca robót i t. d. W tych granicach uchwala rada gminna lub powiatowa rozmiar świadczenia (ust. z dn. 26. V. 1935 r. Dz. U. R. P. Nr. 27, poz. 204). Daniny na cele drogowe są uchwalone z reguły w formie opłat i dopłat, nadto głównie przez świadczenie w naturze (p. Okólnik Min. Spr. Wewn. z dn. 11. V. 1936 r. (Dz. Urz. Min. Skarbu Nr. 19, poz. 599). — Specjalny podatek od wynagrodzeń pracowników    samorządowych,    pobierany    przez

związki samorządowe na swoje cele, a również opłaty kanałowe i wodociągowe wychodzą także poza powyższe foi my danin.

6. Przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa mogą być założone przez związki samo rządowe bez potrzeby zatwierdzania przez władzę nadzorczą. Budżety ich są wydzielone z budżetu administracji, a wpłaty z    nich    do kasy    związku    samo

rządowego są coraz wydatniej szem źródłem dochodów związku. Co do formy prawnej przedsiębiorstw niema ograniczeń w przepisach. Taryfy nie podlegają zatwierdzeniu    władz    nadzorczych, zawierają one

często daniny    nałożone    na ludność.    Przy prawidłowern obliczaniu okazuje się, że rentowność komunalnych przedsiębiorstw jest, podobnie jak przy przedsiębiorstwach państwowych, mała, a gospodarka ich deficytowa, mimo cyfr tablicy 3. Rodzaje przedsiębiorstw p. tablica.

7. Zadłużenie. Zadłużenie samorządów jest bardzo duże. Tablica 4 przedstawia zadłużenie kredytem długoterminowym miast, związków powiatowych i wojewódzkich. Do cyfr sumarycznych należy dodać około jedną piątą, przypadającą na sumę zadłużenia krótkoterminowego. Przyczyny zadłużenia leżą w dużem zaniedbaniu, zwłaszcza w b. dzielnicy rosyjskiej i w za szybkiem tempie inwestycyj, w dodatku często bardzo kosztownych. Zaciągnięcie pożyczki należy do rady związków samorządowych. Uchwałę taką zatwierdza władza nadzorcza. Wierzycielami są przeważnie komunalne organizacje kredytowe (Polski Bank Komunalny, Komunalny Bank Kredytowy w Poznaniu, oraz miejskie i powiatowe Komunalne Kasy Oszczędności), fundusz pożyczkowo-zapomogowy, do którego wpływa szereg danin, drogowy fundusz pożyczkowy, zagraniczni i krajowi wierzyciele z tytułu zaciągniętych przez związki pożyczek emisyjnych, pieniężnych i towarowych, ubezpieczalnie, Skarb Państwa i banki państwowe. Zadłużenie związków stało się tak wielkiem i uciążliwem, że przeszkadzało ich prawidłowej działalności, mimo zmniejszenia tego zadłużenia wskutek dewaluacji dolara i funta (1933 r.) i przejęcia określonych pożyczek przez Skarb Państwa na siebie (firmy amerykańskiej Ulen i S-ka, Gdynia i Wilno). Zadłużenie zmniejszyło postępowanie oddłużeniowe w latach 1934 do 1937 przed Wojewódz-