FizykaII10701

102

wpuszczone po bokach w głębokie fugi drewnianych ścianek, prostopadłych do deski spodniej, aby woda nie przeciekała, Wązka ta przestrzeń pomiędzy obiema taflami i temi trzema deskami napełnia się wodą,', rtęcią lub mlekiem, albo inną jaką cieczą według potrzeby do pewnej wysokości. Rynienka większa podobnie jest sporządzona na większe nieco rozmiary, mając blisko 18m. długości, a 66.cm. wysokości, i 30mm. odstępu pomiędzy taflami szklannemi. Napełniwszy wodą taką rynienkę do pewnej wysokości, podciąga się na jednym jej końcu mały słupek tej cieczy szklarnią rurką przez ssanie do góry i przez następne jego opadanie sprawia falę, która po rynience się rozchodzi.

Przez szklanne ściany widać pionowe przecięcie powstałej . fali, można więc kształt jej najdokładniej uważać, a domieszawszy poprzednio do wody proszku bursztynowego, który ma . równy z nią ciężar gatunkowy, nawet obserwować ruch tych drobnych okruchów, a tem samem i cząsteczek wody, których miejsce one zastępują i dochodzić prawidłowości ich dróg, patrząc przez szklanne ściany cło światła. Tym sposobem prze -konano się istotnie, że cząsteczki cieczy wskutek powstałej fali nie w postępowy, ale drgający ruch przechodzą i jeśli fale, następujące po sobie, mają równą albo prawie równą postać, że cząstki te, na ‘powierzchni, albo blizko niej leżące, biegną po liniach w sobie zamkniętych i do elips podobnych, które w razie wielkiej regularności za koła uważać można. Tylko wtedy poje dyńcze cząstki wody opisują niezamykające się linie krzywe, kształtu w Fig. 48 Wystawionego, jeśli przody gór falowych

Fig. 48.

nie są zupełnie równe tyłom. Dla zbadania związku, zachodzącego między ruchem po-jedyńczych cząstek wody, a rozchodzeniem się fal w tej

cieczy, pomyślmy sobie, że ruch falowy całkiem regularny, postępując od lewej ku prawej, dostał się do cząstki wody 0 {Fig. 49 na nast,. str.) i dał jej popęd do biegu po obwodzie małego, na pionowej płaszczyźnie położonego koła jak to na rysunku E tejże figury widać. W ciągu czasu, który cząsteczka 0 do pierwszego odbycia tej drogi potrzebuje, ruch przeniesie się