159
na którym odpowiednia krzywica walcowa jest nakreślona, wprawionemu w ruch obrotowy około swćj osi.
Podobnie przechodzi krzywica świetlna kolejno przez wszystkie kształty na tabl. I b nakreślonej, jeśli jeden diapason prawie oktawę drugiego diapasonu wydaje. Jeżeli nareszcie przestanek pomiędzy dwoma diapasonami jest bardzo bliski kwinty lub oktawy tejże kwinty, wówczas przybiera ona w pierwszym wypadku kolejno wszystkie kształty, przedstawione w pierwszćj pioiiowćj kolumnie na tabl. Ic, w drugim zaś kształty nakreślone w drugiej takiój kolumnie tamże. To ciekawe zjawisko metamorfozy krzywic świetlnych można z łatwością, obserwować na diapaso-uacli, uznanych za zupełnie jednozgodne, skoro tylko do jednego z nich przyczepimy trochę wosku, wskutek czego on trochę po-wolniej drgać musi, niż przedtćm. Gdy tedy diapason, wolny od takićj przyczepki, o x drgań więcćj wykonuje w jednej sekundzie, niż tego czysty przestanek pomiędzy obydwoma dia-pasonami wymaga, krzywica świetlna musi wykonać x pełnych obrotów w l".
Przypuśćmy, że ona w dwóch sekundach robi pół obrotu. W takim wypadku jeden diapason wykoiiuje w 4ch sekundach o jedno drganie więcej, niżby w razie czystego przestanka pomiędzy obydwoma diapasonami wykonywał, zatćm na każdą sekundę przypada niezgodność, wynosząca 1/i cz. drgania. Z tego widać, iż za pomocą świetlnych krzywic Lissajousa uwidocznić można najmniejsze różnice, zachodzące w czystości przestanka pomiędzy dwoma diapasonami. Lissajous używa też z powodzeniem tćj okoliczności do strojenia diapasonów, o ile to być może, doskonale jednozgoduyćh. Ponieważ zaś na widełkach strojowych, używanych w muzyce, nie mogą się znajdować zwierciadełka, podobnie jak na diapasonach, służących do prób naukowych w fizykalnych gabinetach lub przy wykładach, więc do obserwowania rzeczonych krzywic świetlnych jeszcze inną metodę obmyślił i urządził tak zwany mikroskop wibracyjny {kijr. 73 na nasi. sir.) do praktycznego jćj zastosowy wania. Jest to rura mosiężna, jak zwykle u mikroskopów, z ocznem szkiełkiem na górnym końcu, czyli po prostu zwykły mikroskop słabo powiększający, w którym nie ma szkła przedmiotowego czyli objektywy o, gdyż ta jest umieszczona na jednćj odnodze wzo-