page0048

40

Reichenberg — Reichstadt

golnie kośbiół Ś Krzyża, z szafiastym ołtarzem Albrechta Durer i znaczną biblioteką, teatr, piękny gmach szkoły głównej, stary i nowy zamek, w którym się mieści sąd, towarzystwo rolnicze, urząd leśny, a otacza go wspaniały park. Oprócz wspomnionej szkoły głównej, i w 1850 r. otworzonej szkoły realnej, istnieje tu szkoła i stowarzyszenie mnzyczne, urząd celny, dom przytułku dla biednych i studnia arteryjska. Oprócz wybornych i na wielką skale prowadzonych zakładów do przeróbki bawełny i lnu, tudzież szlifowania i malowania szkła, Reichenberg słynie jeszcze wyborną fabrykacyją sukna. Handel wła-snemi wyrobami przechodzi rocznie 4 miliony guldenów. W d. 21 Kwietnia 1757 r. Prusacy, pod wodzą księcia Bevern. napadli na dwudziesto tysięczny obóz austryjacki pod jenerałem Konigseck. Opis tego miasta wydał Czornig* p. t. Beschreibung von Reichenberg: (Wiedeń, 1829).

Reicheilbcrger (Andrzej), teolog, urodził się w Wiedniu r. 1770, odbywał nauki u pijarów i w uniwersytecie, wstąpił później do stanu duchownego, 179.1 r. wyświęcony na kapłana, był professorem teologii pasterskiej w Wiedniu, a następnie zarządzał seminaryjum w Linz i był dyrektorem studyjów teologicznych tamże (r. 1815). Wydał dzieła: Christkatholischer Religiomunterrieht, (tomów 2, Wiedeń, wydanie 3, 1815); Pastoralanweisung zum ahademischen Gebrduche, (tomów 2, tamże 1812), tłomaczone na łaciński pod tytułem: Insti-tutio pastoralis, (Praga 1818); Erbaungsbuch fur Kranke unii Sterbende (1765) i kazania.

Reichstadt, po czesku Zakupy, miasto przemysłowe w królestwie Cześkiem powiecie Bolesławskim (Bunzlau), stanowiące majętność ziemską ozaz z zamkiem tego nazwiska, od którego syn Napoleona I otrzymał tytuł księcia Reich-stadtskiego. Zamek Reichstadt czyli Zakup od najdawniejszych czasów należy w Czechach do znakumitszych budowli tego rodzaju, a dziś jest letniem mieszkaniem cesarza Ferdynanda I. Założenie jego przypisują Berkom z Duby i Lipego. W r. 1541 odnowiony został w stylu włoskim przez Zdzisława Berka. Następnie przeszedłszy w posiadanie księcia Łauenbergskiego przez małżeństwo z Anną Magdaleną z Lobkowic, owdowiałą Nowohradską z Kolo— wrat (1630 r.), a około r. 1697 na własność księżnej Toskańskiej, został opuszczony, i dopiero w r. 1847 wspaniale wyrestaurow^Tany przez dzisiejszego właściciela wraz z okazałą kaplicą zamkowy pod kierunkiem sławnego malarza czeskiego Wilhelma Kandlera.    Ad. _V.

Reichstadt (Napoleon Franciszek Józef Karol, książę), jedyny syn cesarza Napoleona I i Maryi Ludwiki austryackiej, urodził się d. 20 Marca 1811 r. w pałacu Tuilleries w Paryżu, a w d. 9 Czerwca t. r. ochrzczony. Młody książę, w którym Napoleon widział rękojmią utrwalenia swej potęgi, oirzymał zaraz po urodzeniu tytuł króla Rzymu. Na ochmistrzynią wybrano mu hrabinę Montesąuiou, która położonemu zaufaniu godnie odpowiedziała. Maryja Ludwika, w d. 1 Kwietnia 1814 r. opuszczając Paryż przed nadciągającą armiją sprzymierzonych, zabrała z sobą i cesarskie dziecko do Blois. Napróżno Napoleon, przed podpisaniem w Fontainebleau aktu zrzeczenia się, dokładał wszelkich starań, by synowi następstwa tronu zapewnić. Kiedy pozbawiony korony cesarz usunął się na Elbę, synowi jego i żonie przeznaczono na pobyt zamek Schonbrunn pod Wiedniem. Maryi Ludwice oddano w posiadanie księztwo Parmy, z prawem przekazania go synowi. W r. 1815 po wylądowaniu z Elby Napoleon domagał się od cesarza Franciszka powrócenia mu jego rodziny, co j ednakźe skutku nie odniosło. Wtedy syn hrabiny Montesąuiou powziął zamiar uprow adzenia młodego Napoleona w d. 19 Marca z zamku Schfinbrunn do Frań-.