page0089

HISTORIA 1 STAN DZISIEJSZY ONOMASTYKI W POLSCE

W Krakowie w latach 50. w Pracowni Onomastycznej IJP PAN rozpoczęto prace nad „Słownikiem staropolskich nazw osobowych" (obejmującym nazwy do końca XV w.) pod kierunkiem W. Taszyckiego (t. I-VI 1965-1983, t. VII: Suplement pod kierunkiem M. Malec, Wrocław 1984-1987). Na materiałach tego „Słownika" oparte są następujące książki: o imionach kobiecych (Karpiuk 1961), o staropolskich imionach dwuczłonowych, ich formach skróconych, o imionach chrześcijańskich i ich adaptacji do języka polskiego (Malec 1971, 1982, 1994), o odmiejscowych staropolskich nazwach osobowych, częściowo o ewolucji nazwisk słowiańskich (Kowalik-Kaleta 1981, Kaleta 1991), o staropolskich nazwach osobowych równych apelatywom, o derywacji paradygmatycznej w antroponimii staropolskiej (Cieślikowa 1990, 1991). Obecnie Pracownia podjęła prace nad słownikiem nazw osobowych XVI-XVIII w. Opracowano tu również inne słowniki — dwa słowniki statystyczne: współcześnie używanych w Polsce nazwisk (Słownik nazwisk... 1992-1994) i imion (Słownik imion... 1995). W środowisku krakowskim powstały: „Twoje imię" — słownik imion z objaśnieniami onomastyczno-hagiograficznymi (Fros, Sowa 1982), „Księga naszych imion" (Bubak 1993) oraz książka o powstaniu nazwisk mieszczańskich i chłopskich oparta na materiale źródłowym ze Starego Sącza (Bubak 1986).

W Krakowie podjęto też inicjatywę opracowania toponomastyki Małopolski. Ukazały się prace analizujące i objaśniające nazwy miejscowe dawnego województwa krakowskiego, dawnego województwa sandomierskiego. Niektórzy autorzy zajęli sie określonymi typami nazw miejscowych oraz pograniczem wschodnim. Prowadzone od wielu lat prace w Pracowni Onomastycznej w Krakowie nad nowym słownikiem geo-graficzno-etymologicznym nazw miejscowych Polski zaowocowały do r. 1997 opublikowaniem dwu tomów („Nazwy miejscowe Polski", red. K. Rymut).

Z inicjatywy W. Taszyckiego powstały w Krakowie dwa ważne wydawnictwa onomastyczne: czasopismo „Onomastica" (t. I 1955) oraz „Bibliografia onomastyki polskiej", która ukazuje się co 10 lat (t. 1 1960).

Badania nad nazwami miejscowymi wschodniej Małopolski prowadzone są w Lublinie. Opracowano nazwy miejscowe dawnego województwa lubelskiego oraz dawnej ziemi sanockiej.

Regionalne badania nad śląskimi nazwami miejscowymi i osobowymi były i są prowadzone we Wrocławiu i Opolu. Zapoczątkował je S. Rospond, który opublikował dwa tomy „Słownika nazwisk śląskich" (t. I: A-F 1967, t. II: G-K 1973), a w r. 1970 rozpoczął edycję „Słownika

85