page0094

przysposobienie się do życia. Jeszcze większą stratą byłaby śmierć małoletnich, gdyby nie skompensowanie mniejszym nakładem społeczeństwa i mniejszem prawdopodobieństwem renty.

Jeżeli płodność rodzaju ludzkiego okazuje się większą u nas niż w krajach zachodniej Europy, to w żadnym kraju nie napotykamy tak wielkiej śmiertelności ludzi młodych lub w sile wieku. Z 1000 zmarłych przypada dzieci do piątego roku życia ^J): w Królestwie Polskiem 478, w Guberniach Zachodnich Cesarstwa 359 (?), w X, Poznań-skiem 451, w Galicyi 482, średnio z tych wszystkich ziem 418. Zaś starców od r. 60: w Królestwie Polskiem 98, w Guberniach Zachodnich 127, w X. Poznańskiein 131, w Galicyi 107; średnio ogółem: 116. W innych zaś krajach przypada ²) zmarłych: w Rosyi (excl. Kr. Pol., FinL i Kaukazu) 522 dzieci i 13 starców, w A astry i 482 dzieci i 179 starców, w Grecyi 420 i 239, w Ba wary i 437 i 232, w Saxonii 492 i 178, w Prusach 410 i 2o9, w Niderlandach 449 i 251, w Angli 393 i 261, we Francyi 312 i 348, w Szweeyi 377 i 280. Tak wiec śmiertelność osób w wieku średnim wykazuje się w tymże stosunku: w- Niderlandach 299, w Saxoni: 330, w Bawaryi 33, w Austryi 339, we Francyi 340, w Grecyi 341, w Szweeyi 343, w Anglii 346, w Rcsyi 347, w Prusach 391; u nas: 436. Śmiertelność dzieci stosunkowo do wysokiej cyfry urodzeń nie jest u nas zbyt wygórowana, pomijając nawet Gubernie Zachodnie, co do których cyfra (jak już się powiedziało wyżej) jest prawdopodobnie za niska, cyfra dzieci zmarłych okazuje się u nas mniejsza niż w niektórych krajach niemieckich. Lecz zo znacznej przęwyiki urodzeń nad śmiertelnością, niewielką ma nasz kraj pociechę; skoro z 512 pozostałych przy źyc-iu po 5 roku ży-

’.) Dokładne obliczenie zmarłych podług klas wieku znaleźliśmy ty łko w Galicyi i Poznaóskiem. W Królestwie Polskiem w wykazach zmarłych znaleźliśmy podziały do 1 i od 2 do 7 roku życia, liczyliśmy więc przez odtrącenie odpowiedniej cyfry zmarłych w 5 i 6 roku życia w ziemiach ościennych. Cyfry odnośne do Gubernij Zachodnich pochodzą z łat trzech 1858 — 9 i 1867 i okazują się dosyć zgodnemi i uderzająco niskiemi stosunkowo do innych gubernij Cesarstwa.

⁸) Co do krajów Zachodniej Europy głównie czerpaliśmy z dzieła: (^uetelet et Heuschling. „Statistiąue intcrnationnle de la population“. Paris et Bruxelles 1865. Także Wappftus. „Bevolkerungsstatistick“. Leipzig 1861. G. F. Knap. „Ueber die Ermittelung der Sterblichkeit“.

http://rcin.org.pi