— 82 —
Jednym z najpiękniejszych owoców tego panowania nad sobą samym jest uprzejmość, układność, która wszystkie ruchy i czyny w obcowaniu z ludźmi odmierza według reguł przyzwoitości.
a) Wychowawca niech przyzwyczaja zawczasu dzieci d(Vuprzejmości względem innych ludzi;
b) niech je zaznajomi z najważniejszemi konwencyonał-nemi formami towarzyskiego życia;
c) niech konsekwentnie przestrzega, ażeby te były zachowywane szczególniej względem przełożonych duchownego i świeckiego stanu i niech im sam dobrym przykładem przyświeca; .
d) niech też wykazuje głębsze znaczenie tych zewnętrznych form, gdyż te tylko wtenczas mają moralną i kształcącą wartość, jeżeli wypływają z ducha chrześciańskiej miłości bliźniego i tkwią w poszanowaniu współbliźniego.
Przestrzeganie uprzejmości, grzeczności jest tak dla pojedynczego człowieka jak i dla społecznego życia wielkiej wagi. Uprzejmy człowiek zaleca się każdemu, otwiera sobie drogę do błogiej działalności, podczas gdy zaniedbanie form uprzejmości, grzeczności zgotowało już niejednemu wiele przykrych cierpień i wielkich trosk. Na dobrem ziarnie ukrytem w chropawej skorupie bardzo często nie poznają się, ono musi się też zewnętrznie pięknie prezentować. Szlachetny kamień dopiero wtenczas może być należycie oceniony i dopiero wtenczas jaśnieje w całym swoim czarującym blasku, kiedy już jest oszlifowany. Nadto uprzejmość, grzeczność ułatwia obcowanie między ludźmi, stanowi pomost do wzajemnej wymiany myśli, osładza naganę, usuwa szorstkość i trywialność i czyni wspólne pożycie przyjemnem i miłem.
Pod koniec fizycznego wychowania zwracamy jeszcze uwagę na piękne słowa pogańskiego poety Juwenala:
Orandum est, ul sit mens sana in corpore sano; »trzeba się o to modlić, ażeby był zdrowy duch w zdrowem ciele«. Także dobra fizyczne, między któremi największem jest zdrowie, są darem Bożym, powinniśmy tedy Pana Boga o nie prosić, a z których użycia będziemy musieli kiedyś zdać ścisły rachunek.