page0099

ANAWMANDKR. 93

myli się Diels, Anaxymandra nie tylko uważając za starszego od F erekidesa, lecz nawet za źródło, z którego ten skorzystał do napisania swego dziełka ¹).

2. Aiiaxymander.

Urodzony w Milecie, prawdopodobnie znał Talesa i zostawał z nim w stosunkach przyjacielskich. O jego chronologii to jedno wiadomo, co zachował z Apollodora Diogenes z La er ty, jakoby, nie wiemy jednak na jakiój podstawie, miał lat 64. w drugim roku 58. olimpiady. Jeżeli to prawda, urodził się w trzecim roku 42. olimpiady, (610 r.). To wszystko, co o jego życiu powiedzieć można, a i to nie bardzo pewnem. Pierwszy z greckich filozofów (jeżeli pominiemy Ferekidesa), napisał książkę: rc;pt    czyli

»o przyrodzie*. Z tego najdawniejszego dzieła filozoficznego zachował Symplicyusz krótki ustęp dosłowny; inni pisarze kilka twierdzeń, ale nie dosłownie ²).

Anaxymander pod każdym względem jest nadzwyczajną postacią. Nie tylko udoskonalił matematykę, i do odkryć Talesa dodał wiele nowych, lecz pierwszy ułożył mapę geograficzną. Posłużyła ona Hekateuszowi do jego opisu ziemi, a prawdopodobnie pokazywał ją kilkanaście lat później Arystagoras zdumionym

*) Archtv fur Gesch. der Philos. Tom I. str. 14. Jedyny argument Diels’a ten jest, że dąb skrzydlaty Ferekidesa (szkielet ziemi, na który zarzuca Jowisz płaszcz haftowany), tak samo zawieszony w powietrzu, jak ziemia w systemie Ana-xymandra. Ponieważ ten jednak wyobrażał sobie ziemię jako walec lub słup, przypuszcza Diels, że Ferekides, natura poetyczna, przerobił walec na drzewo. Nie można brać na seryo tćj argumentacyi. Pojęcie, że ziemia ma korzenie, napotykamy już u Hezyoda i Orfików, skąd mógł Ferekides wziąć pochop do swego obrazu. Ale mógł dąb kosmiczny istnieć już gotowym w poezyi orficznćj, nam bardzo niedokładnie znaućj.

-) Najnowsza monografia Neuhauser’a: Anaximander Milesius. Bonnae 1883 ma trzy zalety niepospolite: traktuje rzecz wyczerpująco, przedstawia ją jasno, napisana z znajomością teologii. Najważniejsze źródła Aristot. Phys. I. 4. III. 4 i 7; Simplic. comment. itt Arist. phys. f. 6 i 32; Idem comment. in de coelo f. 161. Diog Laert. II. 1. Cicer, de naiu. Deo. I. 10. Pseudo-Origen. Philosoph. I. 6. p. 11.

http://rcin.org.pl